نثاراحمد فیضی غوریانی

رییس کمیسیون دفاعی و تمامیت ارضی مجلس نماینده‌گان/

—————————–

حملۀ انتحاری روز یکشنبۀ طالبان نزدیکِ دروازۀ خیمۀ لویه‌جرگه، نشان داد که این گروه هیچ‌گونه تمایلی به صلح ندارد و حتا حاضر نیست که سخنانِ علمای دین در این خصوص را تحمل کند.

روز یکشنبه، نزدیک به دوهزار عالم دینی از سراسر کشور در خیمۀ لویه‌جرگه گردهم آمده بودند تا در مورد جنگِ جاری در کشور موضعِ خود را اعلام کنند. علمای دینی در این نشست یک‌روزه، جنگ افغانستان را مخالفِ آموزه‌های اسلامی توصیف کردند و از مخالفانِ مسلح خواستند که به گفت‌وگوهای صلح بپیوندند. اما لحظاتی از پایانِ این نشست نگذشته بود که واکنش طالبان در برابر آن با حملۀ انتحاری نشان داده شد. در این رویداد خونین بر اساس آمار رسمی، نُه تن به شمول تعدادی از علمای دینی به شهادت رسیدند. طالبان ساعاتی بعد از این حمله، در یک اعلامیه ضمن تقبیح نشست علمای کشور، آن را توطیۀ امریکا علیه خود عنوان کردند.

علمای کشور هرچند دیر ولی در مقطع مهمی در رابطه با جنگِ جاری در کشور فتوا صادر کردند. این فتوا باید سال‌ها پیش صادر می‌شد. اما این‌که عوامل چنین تأخیری چه می‌تواند باشد، هنوز سوال‌برانگیز است. آیا علمای کشور در مورد جنگِ فعلی نظر خاصی نداشتند؟ آیا جنگ طالبان را در برابر دولت درست می‌دانستند؟ آیا از برخی حرکت‌ها در داخلِ جامعه ناراضی بودند؟ آیا دولت در بسیج علما برای چنین امری کوتاهی نشان داده بود؟

این سوال‌ها بدون شک وجود دارند ولی همین که ده هزار تن از علمای کشور سرانجام موضع رسمیِ خود را در برابر جنگ اعلام کردند، می‌تواند اقدامی در خور سـتایش باشد. این اقدام بدون شک اقدام‌های دیگری از جمله آن‌چه که در اندونیزیا برگزار شد و بعد آن‌چه که در عربستان سعودی می‌خواهد برگزار شود را تقویت می‌بخشد. طالبان و دیگر گروه‌های مخالف، در مدتی که علیه دولت و مردم افغانستان جنگِ خود را آغاز کرده اند، به هیچ اصل و قانونی پای‌بند نبوده اند. آن‌ها حتا آموزه‌های دینی را پُلی برای رسیدن به هدف‌های سیاسی خود ساخته اند. طالبان به نام دین، هدف‌های سیاسی را دنبال می‌کنند و چون دین در میان مردم افغانستان از جایگاه ویژه برخوردار است، از آن به سود این هدف‌ها سود می‌جویند.

کارنامۀ طالبان چه در زمان حاکمیتِ این گروه و چه پس از آن، وقتی که مردم افغانستان عملاً سرنوشت سیاسی خود را به‌دست گرفتند، در مطابقت با آموزه های اسـلامی نبوده است. قوم‌کشی، مانع شدنِ زنان و دختران از کار و تحصیل، زندانی کردنِ انسان‌های بی‌گناه به جرم‌ها و اتهام‌های واهی، ایجاد فضای رعب و وحشت در جامعه و برخوردهای توهین‌آمیز با شهروندان بر سرِ ریش و عمامه، کدام ریشۀ اسلامی و دینی دارد که طالبان طی شش سال حاکمیتِ جبارانه و استبدادی خود بر بخش‌هایی از کشور انجام دادند؟ آیا با کسانی که طالبان می‌جنگیدند، خود از رهبران و علمای کشور نبودند که چهارده سال را در جهاد برای آزادی کشور گذشتانده بودند؟

به صورتِ واضح می‌توان گفت که طالبان و هر گروه دیگری که علیه دولتِ افغانستان قرار گرفته اند، به سود استخباراتِ منطقه و جهان در حالِ جنگ و آتش‌افروزی اند. جنگ طالبان در هیچ زمانی رنگِ دینی نداشته است، هرچند این گروه با استفاده از یک نوع قرائتِ دینی تلاش می‌کند که به جنگ خود جنبۀ تقدس بدهد.

طالبان در قداست بخشیدن به جنگِ خود همیشه ناکام بوده اند؛ چه در زمانی که به زور استخبارات پاکستان بخش‌هایی از کشور را به اشغال خود درآوردند و چه حالا که علیه دولت افغانستان می‌جنگند. گروه طالبان تلاش‌های زیادی به خرچ داد که گروه‌های تکفیری جهـانِ عرب را با خود یک‌جا سازد و به نوعی ایجاد تقدس کنـد، اما این تقدس‌خواهی‌ها هرگز جنگ و کشتار طالبان را مشروعیت نبخشید.

با قرائتی که طالبان از آموزه‌های دینی ارایه می‌کنند، باید بیش از شش میلیارد انسانِ روی زمین کشته شوند تا نظامی که این گروه در پی ایجاد آن است، به وجود آید و یا مقدمات به وجود آمدنِ آن فراهم شود.

علمای کشور هر چند دیر به این امر توجه نشان دادند، ولی گامی را که برداشتند می‌تواند تأثیرهای مشخصی در بخشی از لایه‌های گروه‌های جنگ‌طلب به میان آورد؛ زیرا بخشی از این صفوف به دلیلِ شعارها و هدف‌های مقدسی که این گروه‌ها زیر پوششِ آن‌ها جنگ خود را ادامه می‌دهند، به این گروه‌ها پیوسته اند و حداقل در ذهنِ آن‌ها این سوال خلق می‌شود که «جنگ‌شان از نگاه اسلام چقدر مشروعیت دارد و یا کشتن آدم‌های بی‌گناه آن‌ها را مستقیم به بهشت رهنمون می‌سازد؟»

از جانب دیگر، برخی از شهروندانِ کشور نیز نسبت به جنگِ فعلی چندان مطمین نیستند و عده‌یی گمان می‌کنند که واقعاً طالبان و یا گروه‌های هم‌راستا با آن، به دنبال هدف‌های مقدس اند. این افراد اگر به جنگ طالبان کمک نمی‌کنند، اما بی‌تفاوتی‌شان سبب می‌شود که گروه‌های افراطی از آن به نفعِ خود استفاده کنند.

علمای کشور نیاز است که تنها به برگزاری یک نشست اکتفا نکنند. پس از این حمله باید منابر مساجد به محل‌های اصلیِ تبلیغ علیه جنگِ طالبان و حامیان‌شان مبدل شود. علمای افغانستان باید به‌روشنی در این خصوص صحبت کنند و دِینی را که خدا و رسول بر گردن‌شان گذاشته به خوبی ادا کننـد. تا زمانی که کُل آحاد جامعه علیه جنگ فعلی به پا نخیزند، این جنگ همچنان سربازانِ خود را خواهد داشت و از مردم ما بیهوده قربانی خواهد گرفت.