مقامات حکومت افغانستان و هند اعلام کردهاند که محمولهای از کمکهای هند به افغانستان برای اولین بار از طریق بندر چابهار ایران انتقال خواهد یافت. وزارای خارجه هر دو کشور آغاز انتقال کمکهای هند به افغانستان را از طریق بندر چابهار اعلام کردند.
این محموله، ۱۵۰۰ تن گندم از کمکهای جمهوری هند به افغانستان خواهد بود. موافقتنامه سه جانبه توسعه بندر چابهار در ماه می سال ۲۰۱۶ در جریان سفر رئیس جمهور غنی و نخست وزیر هند به ایران، امضا شد.
بر اساس این موافقتنامه، هند کالاهای تجارتی خود را از طریق بندر چابهار به افغانستان و کشورهای آسیای میانه انتقال میدهد و همچنین این کشورها میتواند به بازار هند دسترسی داشته باشد.
بندر چابهار به یک فرصت طلایی برای توسعه و گسترش ارتباطات منطقه ای به شمار می رود. این بندر نه تنها برای هند، افغانستان و ایران منافع سیاسی، اقتصادی و امنیتی دارد که کشورهای آسیای میانه نیز می تواند از منافع آن بهره مند شوند. کشورهای آسیای میانه به لحاظ تعاملات و نیازمندی های متقابل اقتصادی، ضرورت به راههای مواصلاتی امن تر، مطمئن تر و ارزانتر دارند. منابع، تولیدات و بازارهای آسیای میانه و جنوب آسیا طوری است که می تواند نیازهای یکدیگر را تکمیل کند.
منافع هند: شاید بیشترین علاقه مندی را کشور هند در توسعه بندر چابهار داشته باشد، به چند دلیل:
۱- کشور هند سالانه به ارزش هفده میلیارد دالر مبادله اقتصادی با افغانستان و کشورهای آسیای میانه دارد و به دلیل تنش هایی که با پاکستان دارد و موانعی که از سوی حکومت پاکستان برای انتقال اموال تجاری هند ایجاد می شود، تمایل این کشور را به استفاده از بندر کراچی کاهش داده است.
۲- رقابت های منطقه ای و مهمتر از همه رقابت با چین و پاکستان نیز هند را مجبور می سازد تا برای حفظ حوزه نفوذ خود در منطقه و بالابردن توان رقابتی، دست به ابتکار جدید در منطقه بزند. از آنجایی که چین بیشترین سرمایه گذاری را برای راه اندازی بندر گوادر پاکستان انجام می دهد و این بندر در آینده می تواند به لحاظ سیاسی، ژئوپولیتیکی و اقتصادی برای هند خطرساز باشد؛ بنابراین استفاده از بندر چابهار می تواند متقابلا قدرت مانور هند را در عرصه های سیاسی و اقتصادی در منطقه تقویت کند.
۳- هند از طریق بندر چابهار،علاوه بر دسترسی آسان به افغانستان و آسیای میانه با روسیه و کشورهای حوزه قفقاز نیز می تواند روابط تجاری برقرار کند و این امر در توسعه اقتصادی و گسترش مناسبات سیاسی با کشورهای دیگر بسیار حیاتی ومؤثر می باشد.
۴- بندر چابهار زمینه بسط و گسترش همکاری ها و همگرایی ها را میان هند و کشور ایران فراهم می سازد. روابط هند با ایران با توجه به نفوذ و همسایگی آن کشور با پاکستان بسیار حایز اهمیت است.
۵- هند می خواهد با راه اندازی بندر چابهار، پاکستان را دور بزند و تجارت خود را از طریق افغانستان با آسیای میانه برقرار سازد.
به این دلیل هند بیشترین سرمایه گذاری را در بندر چابهار داشته و هزینه زیرساخت های این بندر را نیز به عهده گرفته است.
افغانستان: دومین کشوری که بیشترین بهره را از بندر چابهار خواهد برد، افغانستان است. این کشور محاط با خشکه است و به دریا راه ندارد و به این دلیل در ترانزیت کالاهای وارداتی و صادراتی خود همواره با مشکل مواجه بوده است. از باب نمونه، افغانستان می تواند سالانه هزاران تن میوه تازه به کشورهای خارجی صادر کند؛ صادرات میوه نیاز به زمان کمتر و بارگیری و انتقال مطمئن تر دارد. این امکان با توجه به موانعی که از سوی حکومت پاکستان به وجود می آید، از طریق پاکستان کمتر میسر می شود؛ در حالی که از طریق بندر چابهار سهولت های بیشتری برای صادرات میوه به وجود خواهد آمد.
مهمترین نفعی که از این بابت عاید افغانستان می شود، نجات این کشور از وابستگی به بندر کراچی است. تنش های سیاسی در روابط افغانستان و پاکستان طی سال های اخیر بر مبادلات تجاری دو کشور تأثیر منفی گذاشته و به روند ترانزیت اموال تجارتی از طریق پاکستان اخلال ایجاد می کند.
استفاده از بندر چابهار علاوه بر این که سهولت های زیادی را برای تجار افغانستان ایجاد می کند، اتکای افغانستان را از وابستگی به بندر کراچی کاهش می دهد. طی سال های اخیر پاکستان به دلیل تنش های سیاسی با افغانستان داشت، موانع زیادی را در تجارت، ترانزیت و حمل و نقل به موقع کالاهای تجاری افغانستان به وجود آورد و ایجاد این موانع خسارات مالی هنگفتی را بر تاجران کشور وارد کرد. بندر چابهار می تواند حجم فشارهای اقتصادی پاکستان بر افغانستان را کاهش دهد و آن را قابل تحمل تر سازد.
مسأله مهم دیگر احیای نقش تاریخی افغانستان به عنوان قلب آسیا است. بندر چابهار سبب می شود که افغانستان موقعیت استراتژیک خود را به عنوان یک پل ارتباطی میان آسیای مرکزی و جنوب آسیا به دست آورد. نقشی که سال هاست به فراموشی سپرده شده است. اگر افغانستان به عنوان نقطه وصل تجارت منطقه ای نقش اساسی خودش را در توسعه تجارت و ارتباطات منطقه ای ایفا کند، سالانه می تواند میلیاردها دالر از طریق ترانزیت به عواید دولت اضافه شود و این امر به رشد اقتصاد کشور کمک خواهد کرد و زمینه امنیت و ثبات این کشور را فراهم می آورد.
- کد خبر 5673
- پرینت