حکومت وحدت ملی تا اکنون بیش‌از ۱۴۸۰ مدال و نشان توزیع کرده‌است. سندهایی که به طلوع‌نیوز رسیده‌اند نشان می‌دهند که بیشتر این مدال‌ها و نشان‌ها به وزارت‌های دفاع ملی، امور داخله، معارف، ریاست عمومی امنیت ملی و نیز معاونیت اول ریاست‌جمهوری رسیده‌اند.

حکومت وحدت ملی از سال ۱۳۹۴ به‌این‌سو ۱۴۸۳ مدال و نشان توزیع کرده‌است که از این میان ۵۳۲ مدال و نشان به وزارت دفاع ملی، ۲۸۸ مدال و نشان به وزارت امور داخله و ۱۲۵ مدال و نشان به ریاست عمومی امنیت ملی رسیده‌است.

مدال‌ها نشانِ شناخت از کارکرد‌های بسیار ویژه‌یی است که ارزش ملی دارند. بر بنیاد قانون اساسی، رییس‌جمهور صلاحیتِ دادن مدال‌ها را دارد، اما پرسش این است که این مدال‌ها چگونه و با کدام معیار‌ها باید داده شوند؟

در حالی‌که در این دوسال ۱۰ ولسوالی از سوی طالبان و دولت دست به دست شدند، شهر کندز برای سه روز سقوط کرد و چهار شهر بزرگ کشور با تهدید جدی سقوط روبه‌رو بودند.

مجیب‌الرحمان رحیمی،‌ سخنگوی ریاست اجرائیه می‌گوید که این مدال‌ها و نشان‌ها نباید بر بنیاد بینش‌های سیاسی و گروهی توزیع شوند.

آقای رحیمی می‌گوید: «نظر رییس اجرائیه این است که مدال‌ها پیش‌از توزیع‌شدن، باید مورد بحث وسیع‌تری در سطح حکومت قرار گیرد و تلاش کنیم که هم مدال را بی‌ارزش نسازیم و هم آنانی که مستحق هستند به مدال برسند. این‌کار بر اساس بینش‌های سیاسی و گروهی نباید صورت بگیرد.»

غلام‌حسین ناصری، عضو مجلس نماینده‌گان، می‌گوید: «وقتی‌ می‌خواهید جنرالی را مدال دهید آن مستلزم این است که چند جبهه جنگ را مدیریت و فتح کرده باشد.»

۱۰۵ مدال و نشان به معاونیت اول ریاست‌جمهوری رسیده‌است و ۱۶۹ مدال و نشان را وزارت معارف از آن خود کرده‌است، در حالی که هنوزهم یک‌هزار مکتب بسته‌اند و بیش‌از ۵۰۰ مکتب از آغاز کار حکومت وحدت ملی بسته شده‌اند.

طاهر ‌هاشمی،‌ استاد دانشگاه، می‌گوید: «هر وقتی شما سیاست را در دادن مدال دخیل سازید، مثل هر چیز دیگر سیاسی می‌شود و به آن اساس مدال هم بر مبنای ارادۀ شخص و خواهش شخص تفویض می‌شود که در این صورت، حیثیت ملی‌اش را می‌بازد.»

خلیل رومان، کسی که در دوران حکومت داکتر نجیب‌الله مدال «خدمت خوب» را دریافت کرده بود، این روند را در حکومت وحدت ملی این‌گونه فشرده می‌سازد: «در گذشته‌ها بسیار سخت‌گیری بود. اول در جریان سال به کسی نشان و مدال داده نمی‌شد؛ مگر این‌که کدام سفیر یا افسر نظامی کارهای ویژه انجام می‌دادند.»

یکی از معیار‌های اصلی برای به‌دست‌آوردن این مدال‌های عالی دولتی، انجام کار‌هایی است که دیگران نتوانند آن را انجام دهند و برای تأمین وحدت ملی در کشور اثرگذار باشد.

شاه‌حسین مرتضوی، معاون سخنگوی رییس‌جمهور، می‌گوید: «برای نخستین‌بار است که مدال‌ها تنها برای افراد سیاسی داده نشد، بل‌ افراد دیگری که در بخش‌های دیگر از خودشان شایسته‌گی نشان دادند، به آنان تفویض شد.»

همان‌گونه که افراد در حکومت‌ها مجازات می‌شوند، مکافات نیز می‌شوند که دادن نشان‌ها، سپاس‌نامه‌ها و مدال‌ها، ارزشمندترین گونۀ مکافات از سوی حکومت است، اما دادن این‌همه نشان‌ها و مدال‌ها، بی‌بررسی‌های همه‌جانبه، از اهمیت آن می‌کاهد.