سرور دانش، معاون دوم رییس جمهوری در یک سخنرانی شدید اللحنی در قبال آنعده علما و گروه های که فتوای تکفیر صادر می کنند، انتقاد کرده و انها را در زمره “خوارج” خوانده است.

آقای دانش که در کنگره بزرگداشت از یکصدمین سالروز تولد حضرت آیت الله قربانعلی وحیدی در کابل سخنرانی می کرد گفت: “خوارج اولین بنیانگذاران الاهیات تکفیر بودند و امروز خوارج معاصر مانند، داعش، القاعده، طالبان، لشکر جنگوی، لشکر طیبه و همه گروه های تکفیری مانند آن ها، در این موضوع پیروان و ادامه دهندگان راه خوارج هستند.”
مساله پایین بودن سطح آموزه های دینی در دانشگاه ها در این واخر خبر ساز شده است و به تازگی حفیظ منصور از اعضای مجلس گفته بود که شماری از علما مهر تکفیر را در جیب دارند و هر کسی را که بخواهند تکفیر می کنند.
این موضوع پس از ان مطرح شد که آقای منصور کتاب های ثقافت اسلامی در دانشگاه ها را تروریجی برای تندروی و افراط گرایی خواند.
سرور دانش نیز می گوید که اولین خطر به عنوان یک تهدید بزرگ برای اسلام و مسلمانان، افراطیت دینی است.
او گفت: “همانگونه که افراطیت ضد دینی در جامعه بشری فاجعه آفریده است، افراطیت دینی نیز چنین است، با این تفاوت که افراطیت دینی اولین آسیب را بر خود دین و متدینین وارد می کند و در مرحله دوم بر سایر انسان ها.”
به گفته دانش، امروز به اندازه ای که اسلام را افراطیت دینی و جریان های تکفیری صدمه زده است، مخالفان اسلام ضربه نزده است.
اولین چماق در دست تندروان
معاون دوم رییس جمهور می گوید تکفیر اولین و مهم ترین چماق در دست تندروان است برای سرکوب و جواز قتل مخالفان.
به گفته او، “خوارج مرتکب گناه را کافر و خارج از دین می پنداشتند و به همین دلیل همه فرقه های دیگر غیر از خود را نیز کافر می دانستند و چنین برداشتی از دین به این نتیجه منتهی می شود که مرز خودی و غیر خودی ایجاد شود و شخص تنها خود را بر حق و غیر از خود، همگان را کافر و بر باطل بپندارد و بعد از آن هم اشتباه دوم را مرتکب شود و بگوید که هر کافری مهدور الدم، مباح المال و واجب القتل است.”
دانش می گوید که هم امامان شیعه و هم امامان مذهب امام ابوحنیفه در مقابل تفکر تکفیری و خوارجی ایستادند.
او در جریان سخنرانی خود این پرسش های را مطرح کرد: باید از آنان بپرسیم که کدام یک از خلفای راشدین همدیگر را تکفیر کردند؟ کدام یک از ائمه مذهب تشیع، خلفا یا ائمه مذاهب اهل سنت را تکفیر کردند و یا کدام یک از ائمه مذاهب اهل سنت، ائمه شیعه را تکفیر کردند؟ آیا در تاریخ و سیره، چنین چیزی نقل شده و آیا چنین تفکری اصولا منطقی و معقول است؟
کرامت انسانی
گروه های تندرو که خود را اسلامی می دانند در کشور های اسلامی مانند افغانستان، عراق و سوریه به کشتارهای دسته جمعی متوسل شده اند و در نوارهای که منتشر شده این تندروان، با ذکر آیاتی از قرآن این کار شان را اسلامی می خوانند و به آن وجهه دینی می دهند.

سرور دانش می گوید با این نوع خشونت ها و فرمان قتل صادر کردن و انسان ها را گله وار از دم تیغ و انفجار و انتحار گذراندن، صرفا به خاطر دین و مذهب و عقیده و یا زبان و قومیت او بدون این که کدام جرمی را مرتکب شده و یا کسی را به قتل رسانده باشد، ما نباید ادعا کنیم که اسلام به انسان احترام قایل نیست.
او پرسیده است که آیا انسان بودن از دید اسلام هیچ ارزشی ندارد و آیا واقعا هیچ نوع کرامت ذاتی برای انسان مطرح نیست؟ اسلامی که به حیوان و نبات و آسمان و زمین و به همه پدیده های عالم خلقت به عنوان آیات و نشانه های خدا می نگرد، آیا به انسان حتی اگر مخالف عقیده تو باشد هیچ ارزشی قایل نیست؟
اکراه در دین
به گفته سرور دانش در تاریخ سندی وجود ندارد که پیامبران الهی مخصوصا پیامبر اسلام کسی و یا گروهی را با زور و خشونت، مجبور به پذیرش دین کرده باشند.
او گفت: “امروزه ما بپذیریم یا نپذیریم، تکثر دینی، فکری و فرهنگی، آزادی بیان و همزیستی اندیشه ها و رویکردهای متفاوت و حتی متضاد، تبدیل به ضرورت زمانه ما شده است.”
دانش تاکید کرد که امروز اگر دروازه ها را بروی آزادی بیان ببندند، این معقوله از پنجره ها وارد می شود، یعنی امروز زمانه تفتیش عقاید و یا سانسور و یا تحمیل و اکراه سپری شده و زمانه ما زمانه تکنالوژی و ارتباطات است.
سکولار
یکی از موضوعات دیگری که سرور دانش در باره آن سخن گفت مساله سکولار بود.
به گفته او در حال حاضر شیعه هراسی و سنی هراسی در میان خود مسلمانان به یک حربه سیاسی تبدیل شده و افراطیت سنی یا شیعی را پدید آورده است.
او می گوید در تعامل با دنیای نو و نسل نو و برای تبلیغ تعالیم و ارزش های دینی و مذهبی، همان طور که برچسب کمونسیت بودن و کافر شدن دیروز کارساز نبود، حربه سکولار بودن امروز هم کارساز نخواهد شد و باید برخورد ها با منطق و عقلانیت و با رویه احترام و محبت و مدارا و رواداری تنظیم شود.
دانش به علمای شیعه توصیه کرد که حفظ نظم عمومی و روحیه وفاق و برادری و تفاهم و همزیستی مسالمت آمیز (با اهل سنت) و تأکید بر منافع و مصالح مشترک، باید از هر چیزی دیگر مهم تر باشد. زیرا به گفته او محیط افغانستان با ایران و یا هر جای دیگر متفاوت است و در این محیط نباید سنی هراسی را دامن بزنند.
او از این هم فراتر رفت و به صراحت گفت که قمه زنی در ایام محرم، غلو در دین است و مبنای معقول و منطقی ندارد.
دانش وظیفه هر عالم دین دانست که به تأسی از رویه و سیره علمای بزرگ، با هر نوع افراطیت و تندروی مبارزه کنند و اندیشه دینی و مذهبی را با پشتوانه عقل و منطق و اعتدال همگام سازند.