بر اساس اطلاعیه وزارت امور خارجه ازبکستان، تاشکند به زودی میزبان نشست بینالمللی در مورد افغانستان با حضور نمایندگان ۲۰ کشور خواهد بود. تاریخ برگزاری این نشست ۲۵ و ۲۶ جولای (سوم و چهارم مرداد/اسد) اعلام شده است. در خبرنامه وزارت خارجه ازبکستان آمده است که هدف اصلی این نشست، ایجاد سازوکاری برای همکاری جامعه جهانی پیرامون ثبات، امنیت، بازسازی افغانستان پسا جنگ و نیز افزایش همکاریهای منطقه ای خواهد بود.
تاشــکند در سال های اخیر بدنبال فرصــتهــای گســترده اقتصــادی و سیاســی در افغانســتان بوده و از این رهگذر، رویای بلند پروازانه تبدیل شدن به یک قدرت حاکم در آسیای میانه را دنبال می کند. حجم تبادلات تجاری این کشور با افغانستان در سالهای اخیر رشد چشمگیری داشته و ازبکستان تلاش داشته بر حجم این مبادلات تا سال ۲۰۲۴ بیفزاید. بر همین اساس تحولات جدید سیاسی نیز نتوانسته است این کشور را از دستیابی به اهداف خود باز دارد.
از سال های قبل ازبکسـتان برای دستیابی به رویای خود، پروژههای متعدد راه آهن را روی دست گرفته و هم اکنون راه آهن ملی ازبکستان از نقطه مرزی حیرتان، این کشور را با شهر مهم و تجارتی افغانستان یعنی مزار شریف وصل کرده است. برنامه ازبکستان گسترش راه آهن به کشور پاکستان از طریق خط ریلی ترمذ-مزار شریف-کابل-پیشاور و نیز گسترش خط ریلی مزار شریف-هرات-خواف و رسیدن به خلیج فارس از طریق ایران است.
در صورت تحقق چنین رویاهایی زمینـه مسـاعد میشود تا این کشور بـا دسترسـی بـه دهلیـزهـای اصلـی حمـل و نقـل بیـن املللـی، از جمله بنــادر چابهــار در ایــران و گــوادر در پاکســتان، نقشی کلیدی در تجارت جهانی میان جنوب آسیا و آسیای میانه ایفا کند.
بر همین اساس این کشور پس از سقوط حکومت پیشین در افغانستان، تلاش کرده است روابط دو جانبه و حسنه خود را با رژیم جدید در کابل حفظ نماید. سه ماه پس از روی کار آمدن حکومت طالبان، اولین کمکهای بشر دوستانه ازبکستان وارد افغانستان شد و این کشور تا کنون به مناسبات سیاسی و تجاری خود با افغانستان ادامه داده است.
به خصوص این کشور در ماههای اخیر تلاش جدی را برای نفوذ و ایفای نقش موثرتر در تحولات جدید افغانستان آغاز کرده است. این نقش آفرینی، دایره تلاشهای ازبکستان از گرمی روابط با کابل فراتر رفته و بدین منظور با بازیگران مختلف وارد تعامل شده است. معاون اول وزیر امور خارجه ازبکستان در اظهاراتی مطرح کرده بود که افغانستان جزء جدایی ناپذیر آسیای مرکزی است! این مسئله اوج اهمیت استراتژیک افغانستان را برای ازبکها میرساند، حال آن که به باور بسیاری از کارشناسان، افغانستان بخشی از جنوب آسیا است و بدون این کشور، مفهوم جنوب آسیا، معنای خود را از دست می دهد.
مقامات تاشکند بارها اعلام کردهاند که در سیاست خود در قبال افغانستان، عملگرایی را در دستور کار قرار دادهاند. بر همین اساس حکومت طالبان را جزء لاینفک روند سیاسی داخلی افغانستان تلقی کرده و در صدد حفظ مناسبات سیاسی خود با طالبان هستند.
به نظر میرسد ازبکستان تلاش دارد با برپایی این نشست، جایگاه و آینده خود را در مناسبات اقتصادی و سیاسی با کشور افغانستان حفظ کرده و منافع تجاری و امنیتی خود را تأمین نماید. چنانکه اشاره شد ازبکستان به دنبال دسترسی به آبهای آزاد از طریق افغانستان و پاکستان و نیز اجرای دیگر پروژهها است.
اما به نظر میرسد، اگر طالبان سیاست کنونی را ادامه دهد، همچون سد محکمی فرا روی همکاری جامعه جهانی و کشورهای منطقه با افغانستان عمل خواهد کرد.
- کد خبر 11307
- پرینت