نخستین همایش مشترک دانشگاه علامه طباطبایی(ره) و انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان صبح امروز (۱۴ آذرماه) با عنوان «گفت‌وگوی فرهنگی ایران و افغانستان» و با حضور ابوذر ابراهیمی‌ترکمان، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، غلامعلی حدادعادل، رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، حسین سلیمی، رییس دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، نصیراحمد نور، سفیر افغانستان در ایران، داوود مرادیان، رییس انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان و فائز دین‌پرست، دبیر علمی این همایش در محل این دانشگاه، افتتاح شد.

ابراهیمی‌ترکمان، در سخنرانی خود، به ریشه‌های تاریخی ایران و افغانستان اشاره و تصریح کرد: ما با افغانستان دارای زیست فرهنگی مشترک هستیم که همین مشترکات منجر به گره خوردن سرنوشت آینده ما با یکدیگر شده است.

رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی افزود: ما اگر به هر کشوری نگاه عاقلانه داشته باشیم به افغانستان نیز، نگاه عاشقانه داریم زیرا همانند یکدیگر در طول تاریخ، خندیدیم و گریستیم؛ در واقع زیست فرهنگی مشترک چنان استوار و جدی و خلل‌ناپذیر است که از مجاهدت‌های دو ملت مستقل، فرهنگ مشترکی پدیده آورده است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمن قرائت ابیاتی از روانشاد خلیل‌الله خلیلی، بر توسعه روابط فرهنگی فی مابین دو کشور تأکید کرد و گفت: اکنون، دورانی پیش‌روی است که اگر دست به دست هم ندهیم، دشمن مشترک و سرنوشت مشترکی خواهیم داشت و در نهایت آسیب جدی می‌بینیم، پس از تفرقه بپرهیزیم و به دنبال ارتقای سطح روابط باشیم چراکه، ایران و افغانستان دارای روابط بسیار مناسب و نزدیکی هستند.

وی در ادامه سخنان خود، به گفت‌وگو برای یافتن زمینه‌ها و بسترهایی برای نزدیک کردن دیدگاه‌ها و فهم مشترک ایران و افغانستان از یکدیگر تأکید و اظهار کرد: ما در گفت‌وگوها باید اول زبان فرهنگ را انتخاب کنیم اما نکته حائز اهمیت آن است که زبان فرهنگ، زبان معرفت است و زبان علم نیست. شما باید از زبانی استفاده کنید که مفهوم را به درستی برساند. هنر برای این خلق شده است که زبان معرفت را به زبان علم نزدیک کنند تا همه یک برداشت از یک تابلو نقاشی یا فیلم داشته باشند.

رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی افزود: نکته دیگر در بحث گفت‌وگو، این است که به دنبال اقناع باشیم نه اثبات زیرا باید همدیگر را اقناع و درک کنیم. نکته سوم در این باب، تلقی درونی است که خیلی مهم‌تر از فعل بیرونی خواهد بود.

ابراهیمی‌ترکمان ضمن اشاره به سیر تحولات فرهنگی در دو کشور ایران و افغانستان گفت: در عرصه روابط فرهنگی بین ایران و سایر دولت‌ها و ملت‌ها، هیچ کشوری به اندازه افغانستان با ایران دارای مشترکات فرهنگی، دینی و تمدنی نیست، البته اگر بخواهیم حق مطلب را به طور کامل ادا کنیم شایسته است که به جای واژه مشترکات از عبارت «یگانگی فرهنگی» نام ببریم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: عمق و گستردگی این یگانگی‌ها در حد و اندازه‌ای بوده و هست که هیچگاه تحولات غیر فرهنگی در جغرافیای سیاسی هر دو منطقه نتوانسته‌اند به وحدت فرهنگی خدشه جدی وارد کرده و مانع اساسی بر سر راه تعامل و تبادل فرهنگی را موجب شوند.

وی در سخنان خود، به توسعه روابط فی مابین ایران و افغانستان به ویژه در زمینه‌های فرهنگی و هنری بر تقویت روابط دوستانه یکدیگر در سایر زمینه‌ها نیز تأکید کرد و گفت: از اینکه برادر افغانی داریم، افتخار می‌کنیم و همواره بر گستردگی روابط فرهنگی جهت شناخت کافی کشورها از یکدیگر تأکید می‌کنیم.

رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در پایان سخنرانی خود، برخی از بایدها و نبایدهایی چون اقلیم فرهنگی، دغدغه‌های مشترک فرهنگی، از بین بردن بی‌خبری، معنویت‌زدایی از فرهنگ، عدم مطلق‌انگاری، تفکیک مسائل فرهنگی از یکدیگر که باید در گفت‌وگو میان دو کشور مورد توجه قرار گیرد را، برشمرد.

در این همایش دو روزه مباحثی چون «ارزش‌های فرهنگی مشترک جوامع ایران و افغانستان»، «تحلیل تأثیر متقابل فرهنگی ایران و افغانستان (هنر کلاسیک، ادبیات، آداب و رسوم و…) روابط فرهنگی میان ایران و افغانستان در دوران معاصر»، «تحلیل فرصت‌ها و موانع موجود برای گسترش همکاری‌های فرهنگی ایران و افغانستان»، «بین‌المللی سازی آموزش عالی و بررسی حوزه‌های همکاری علمی-فرهنگی ایران و افغانستان»، «مفاهیم و اندیشه‌های فلسفی مشترک در میان نخبگان فکری ایران و افغانستان»، «نقش زبان در همگرایی فرهنگی ایران و افغانستان»، پیشینه تاریخی و روابط فرهنگی ایران و افغانستان»، «باستان شناسی و پاسبانی از میراث فرهنگی مشترک ایران و افغانستان»، «ظرفیت‌های همکاری رسانه‌ای ایران و افغانستان»، همکاری‌های فرهنگی ایران و افغانستان در سطح منطقه‌ای» و «همکاری‌های فرهنگی ایران و افغانستان در سطح جهانی» به بحث و تبادل نظر گذاشته خواهد شد.