حامد کرزی رییس جمهور پیشین افغانستان، از دولت پاکستان به عنوان جانشین استعمارگری انگلیس یاد کرده میگوید که باشندگان دو طرف خط دیورند، از فیصله انگلیس در باره این خط تاکنون رنجهای زیادی بردهاند.
آقای کرزی که امروز در مراسم افتتاح مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی افغانستان نوین صحبت میکرد، گفت: «درست است که پاکستان جانشین استعمار انگلیس در مورد خط دیورند شده است، ولی زمانی که این خط در افغانستان تحمیل شد، پاکستانی وجود نداشت. ما از حکومت پاکستان در این مورد گلایهای نداریم اما بحیث جانشین حکومت انگلیس از آنها (پاکستان) میخواهیم چون این مساله را افغانستان از روز اول به رسمیت نشناخته، اینها (پاکستان) این را بداند و درک کند. این به معنای خدای نکرده دشمنی با پاکستان یا به رسمیت نشناختن پاکستان نیست. ما پاکستان را به رسمیت میشناسیم، یک کشور بزرگ و همسایه ماست. ولی، در عینحالی که پاکستان را به رسمیت میشناسیم و به مردمش احترام میکنیم و با ما دوستیهای بزرگی در سالهای جهاد کردهاند، اما این را هم باید بدانند که خط دیورند برای مردم افغانستان و برای سرزمین افغانها به زور استعمار انگلیس تحمیل شده و مردمان منطقه را از هم جدا کردهاند.» خط دیورند در زمان حکمرانی عبدالرحمان خان در سال ۱۸۹۳، با امضای معاهدهای میان دولتهای وقت افغانستان و هند بریتانیایی بوجود آمد. این خط طولانی که میان افغانستان و پاکستان تشکیل شده است، هم اکنون یکی از موارد اختلافی میان دولتهای دو کشور به شمار میرود. دولت افغانستان از زمان تشکیل پاکستان در سال ۱۹۴۷ تاکنون این خط را به رسمیت نشناخته است. جنجال آب با همسایهها حامد کرزی همچنین در این مراسم افزود که به مشکلات آب میان افغانستان و برخی از کشورهای همسایه نیز اشاره کرد اما گفت هرگاه افغانستان آب اضافی در اختیار داشته باشد، با «خوشحالی» در اختیار همسایههای خود قرار میدهد. آقای کرزی تاکید کرد که افغانستان دچار مشکل تغییرات اقلیمی شده و این مشکل به کمبودی آب در افغانستان منجر شده است. در همینحال، عبدالله هیواد رییس مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی افغانستان نوین، میگوید که سالانه نوزاده میلیارد کیوبیک آب افغانستان به پاکستان میریزد. به گفته او، اگر ارزش هر کیوبیک متر آب دو دالر محاسبه شود، سالانه به ارزش سی و هشت میلیارد دالر آب افغانستان به پاکستان سرازیر میشود. به گفته او، سی و چهار میلیارد کیوبیک متر آب افغانستان به سمت ایران میرود. آقای هیواد افزود که ایران آب افغانستان را به فروش میرساند. رییس مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی افغانستان نوین گفت: «از چهار-پنج رودی که آبهای افغانستان به ایران سرازیر میشود، برای ما دولت ایران یک پول هم نمیدهد. آبهایی که به طرف پاکستان میرود، یک پول هم نمیرسد. برعکس روزانه شش تا هشت هزار مهاجر ما را از پاکستان بیرون میکند. ظلم و ستمی که بالای برادران بلوچ ما در ایران و جنایاتی که بالای برداران پشتون و بلوچ ما در پاکستان روان است، در هیچ نقطه دنیا نیست. حوصله افغانها سر رفته است. افغانها حقوق خود را میخواهد. اگر امروز ایران تیل دارد، ما آب داریم، اگر امروز ایران برای ما تیل و پاکستان گاز خود را نمیدهند، ما هم آب خود را نمیدهیم.» عبدالله هیواد از مقامهای ارشد دولتی خواست تا به سرحدات افغانستان توجه جدی تر نمایند. به گفته او، هرگاه به سرحدات توجه لازم صورت نگیرد، وضعیت امنیتی در افغانستان بهبود نخواهد یافت. عبدالله هیواد از جنجالها برسر آب و خطهای مرزی میان افغانستان و دو کشور همسایه ایران و پاکستان، به عنوان نقاط اصلی ناامنیها در افغانستان یاد کرد و گفت: «اگر ما مشکل سرحدات و آبهای خود را با پاکستان و ایران و همسایههای دیگر خود حل نکنیم، ما در همین قهقرایی که قرار داریم، قرار خواهیم داشت. بنا، خواهش من از دولت افغانستان این است که بخاطر حل معضلات دایمی حکومت باید در کنفرانسهای بینالمللی موضوع آبها و سرحدات را یاد آوری کند.» افغانستان دارای منابع آبهای زیرزمینی وافر است، اما از بخش اعظم آبهای این کشور استفاده درست و لازم صورت نمیگیرد و قسمتی از آبهای افغانستان به کشورهای ایران و پاکستان سرازیر میشود. موضوع تنظیم آبها طی یک سال اخیر در دولت افغانستان بیشتر مورد بحث قرار گرفته و انتظار میرود که با تنظیم آبهای زیرزمینی مشکل کمبود آب در افغانستان حل گردد.
- کد خبر 3462
- پرینت