سازمان ملل در روز شنبه چهارم فوریه به تحریم‌های حکمتیار در ارتباط با دارایی‌های وی، ممنوعیت سفرهای خارجی و فروش سلاح، پایان داد.

حکمتیار رئیس حزب اسلامی پس از اشغال افغانستان در سال ۲۰۰۱ میلادی توسط ائتلاف به رهبری ایالات متحده، بارها با القاعده و طالبان به رغم اختلاف نظرها همکاری کرد.

«امین کریم» مذاکره کننده ارشد حکمتیار در مصاحبه با خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که بازگشت حکمتیار به کابل طی چند هفته آینده صورت خواهد گرفت، وی در «کنر» مکانی در شرق افغانستان پنهان شده است.

کریم در مصاحبه با دویچه وله ضمن تأکید بر لزوم ورود طالبان به گفت‌وگوهای صلح، گفت: نتیجه جنگ بیشتر، خونریزی بیشتر است، به همین دلیل اعضای حزب اسلامی تمایل به شرکت در روند صلح دارند.

بازگشت حکمتیار نوید آشفتگی سیاسی جدید است

دولت افغانستان در حال حاضر با موج جدید حملات طالبان دست و پنجه نرم می‌کند. در این شرایط بازگشت حکمتیار به پایتخت، می‌تواند نوید یک آشفتگی سیاسی جدید را سر دهد.

از حکمتیار به عنوان رقیب سیاسی احتمالی برای اشرف غنی و عبدالله عبدالله یاد می‌شود؛ رئیس جمهور و رئیس اجراییه که بعد از انتخابات جنجالی سال ۲۰۱۴ میلادی و در توافق تقسیم قدرت به میانجیگری ایالات متحده حکومت را به دست گرفتند.

دویچه‌وله در ادامه می‌نویسد: رفع تحریم‌های حکمتیار از سوی سازمان ملل واکنش‌های مختلفی را در افغانستان در برداشت.

«جبران لوران» خبرنگار افغانستانی در این رابطه به دویچه وله گفت: حذف نام حکمتیار از لیست سیاه سازمان ملل، افغان‌های خسته از جنگ که ناامیدانه بدنبال صلح هستند، را امیدوار کرده است. همچنین این تصمیم سازمان ملل می‌تواند طالبان را نیز برای امضای توافقنامه صلح با دولت افغانستان ترغیب کند.

«محمد ظاهر» از شهروندان کابل نیز بر این باور است که تصمیم سازمان ملل روند صلح در افغانستان را تقویت خواهد کرد. او در این رابطه می‌گوید: من معتقدم حکمتیار می‌تواند موجب تسهیل روند صلح شود که این حرکتی مثبت است.

از سویی دیگر برخی افغان‌ها نسبت به بازگشت قریب الوقوع حکمتیار به عرصه سیاست بدبین هستند. «سمیرا رسا» یکی از شهروندان کابل در این رابطه می‌گوید: افغان‌ها قساوت‌هایی که حکمتیار و گروه او انجام دادند را فراموش نخواهند کرد.

توافق با حکمتیار راه را برای سایر گروها باز می‌کند

در سپتامبر ۲۰۱۶، دولت افغانستان به این امید که روند صلح متوقف شده را دوباره به جریان بیاندازد، توافقنامه صلح با حکمتیار را امضاء کرد.

اعضای شورای عالی صلح افغانستان این توافق را گامی به سوی صلح خواندند. یکی از اعضای شورای صلح گفت که این توافق می‌تواند راه را برای پیوستن سایر گروه‌های شورشی نظیر طالبان هموار کند.

اما همگی دراین کشور جنگ زده خوشبین نیستند. بسیاری می‌گویند حزب حکمتیار همین حالا نیز  در حکومت حضور دارد و این توافق تنها حرکتی نمادین برای ورود رهبر حزب اسلامی در سیاست افغانستان است.

این اظهارات صحیح به نظر می‌رسد. چرا که اعضای حزب اسلامی به عنوان وزیر یا مقامات بلندپایه در دولت حضور دارند یا به عنوان شهروندان فعال سیاسی در افغانستان زندگی می‌کنند.

«وحید مژده» تحلیلگر سیاسی افغان در رابطه با اینکه چرا حزب اسلامی همزمان هم در بدنه حکومت و هم به عنوان گروه اپوزیسیون مسلح حضور دارد، می‌گوید: این حزب سالهاست بدنبال صلح با دولت مورد حمایت غرب در افغانستان تلاش می‌کند.

این تحلیلگر افغانستانی می‌گوید: حزب اسلامی برای دیدار با حکومت حامد کرزی رئیس جمهوری سابق، ۱۶ بار هیئت مذاکره کننده فرستاد. کرزی نیز هر بار از اعضای هیئت‌ها خواست تا در کابل بمانند و به آن‌ها خانه و محافظ و خودرو داد.

وی به دویچه وله گفت: این موضوع باعث شد حکمتیار تا حد زیادی منزوی شود. به همین علت است که او با آمدن به کابل یا ولایت دیگری در افغانستان موافقت کرد.

پیوستن حکمتیار به فرآیند صلح بدلیل کنترل کامل حزبش است

در ادامه این گزارش آمده است: بسیاری در افغانستان همانند مژده معتقدند حکمتیار تنها به این دلیل به روند صلح پیوسته است تا کنترل کامل حزبش را در دست گیرد؛ حزبی که چه در دوره جنگ با شوروی و چه در جریان جنگ‌های داخلی افغانستان از حمایت زیادی میان افغان‌های پشتو زبان برخوردار بود.

اما وحید مژده می‌گوید: کنترل مجدد حزب توسط حکمتیار کار بسیار دشواری خواهد بود زیرا بسیاری از اعضای حزب اسلامی با دیگر گروه‌های در افغانستان پیوستند و تجمیع دوباره آن‌ها نیازمند زمان و منابع زیادی است.

جدا از همه این موارد، برخی از اعضای حزب اسلامی حزب جدیدی را در افغانستان ثبت کرده و سال‌هاست خود را از حکمتیار جدا کرده‌اند.

مذاکره از موضع ضعف

دولت وحدت ملی به رهبری اشرف غنی بخاطر ناکامی در توافق صلح با طالبان و دیگر گروه‌های مسلح، تحت فشار قرار دارد. تلاش افغانستان برای آشتی با طالبان آن هم با حضور پاکستان ظاهراً به بن بست رسیده، از همین رو دولت افغانستان، اسلام‌آباد را متهم به عمل نکردن به تعهداتش می‌کند.

از طرف دیگر، اشرف غنی با مشکلات داخلی روبروست. میزان محبوبیت دولت در حال کاهش بوده و شورش طالبان خونین‌تر از همیشه شده است.

در ماه می سال گذشته، تظاهرات بزرگ ضد دولتی در کابل، وضعیت سیاسی شکننده و کاهش حمایت مردمی از دولت غنی را نشان داد.

بر این اساس، کارشناسان بر این باورند که غنی می‌خواهد حمایت پشتون‌ها از خودش را تقویت کند. پشتون‌هایی که در جریان جنگ داخلی افغانستان در دهه نود میلادی، حامی حکمتیار بودند.

«فیض محمد زلاند» مدرس دانشگاه کابل در گفتگو با دویچه وله گفت: حکمتیار هنوز هم از حمایت مردمی زیادی در سراسر افغانستان برخوردار است و اتحاد او با حکومت می‌تواند افراد جدید زیادی را به سمت آن‌ها بکشاند.

همچنین روابط نزدیک حکمتیار با پاکستان ممکن است به بهبود روابط پرتنش کابل و اسلام آباد کمک کند. در عین حال برخی کارشناسان هشدار می‌دهند که دولت افغانستان باید در برابر افزایش نقش پاکستان در سیاست این کشور محتاط باشد.

کابل و واشنگتن بر این عقیده هستند که پاکستان از افراطیون در افغانستان حمایت می‌کند تا دولت افغانستان را تحت فشار قرار دهد.