سمینار علمی استقلال از سوی حزب اعتدال افغانستان، روز شنبه ۲۸ اسد، در مرکز نما رسانه با حضور وزیر امور مهاجرین و رئیس شورای مرکزی حزب اعتدال، نمایندگان پارلمان، اساتید دانشگاه، شخصیت های ملی، رهبران جهادی و شرکت گسترده دانشجویان و فرهنگیان پایتخت برگزار گردید.

به گزارش خبرگزاری آوا، این سمینار با تلاوت آیاتی چند از کلام الله مجید و نشر سرودملی آغاز و با صحبت علمی- تحلیلی دکتور فاروق انصاری با موضوع، “نگاه تاریخی به استقلال افغانستان”، سید حسین عالمی بلخی، با موضوع “نگاه تحلیلی به وضعیت موجود” و دکتور فرامز تمنا با موضوع “آینده افغانستان و سناریوهای پیش رو”، ادامه یافته و با پرسش و پاسخ شرکت کنندگان و مهمانان برنامه پایان یافت.

دکتور فاروق انصاری ضمن تبریک سالروز استرداد استقلال افغانستان، لازمه درک درست از استقلال را توجه به شرایط زمانی آن دوره دانسته و افزود: در چنان زمانی همه مولفه های استقلال خواهی دست به دست هم داد و اگر از سویی افغانستان اراده قاطع برای چنین موهبتی را داشت، در سوی دیگر انگلستان نیز آماده بود به دلیل شرایط جغرافیایی و اوضاع سیاسی بر این خواست مردم و دولت افغانستان تمکین کرده و آن را رسما پذیرا شود.

وی ادامه داد: در کشاکش جنگ جهانی اول، هند بریتانیایی تمام توان خود را از دست داده و بیش از ۶ میلیون کشته داده بود، این امر سبب می شد که تحمل جنگ دیگر با افغان ها را در این شرایط نداشته باشند، ضمن این که انگلستان از وجود رقیب دیگرش یعنی روسیه درک درستی داشت و در صورت عدم موافقت با این خواست مردم افغانستان، امکان تجزیه افغانستان فراهم می شد؛ امری که انگلستان آن را به مراتب زیان بارتر از به رسمیت شناختن افغانستان می دانست.

دکتور انصاری با اشاره به این که استقلال در واقع از طریق مذاکره به دست آمده و نه درگیری و جنگ علاوه کرد: در آن شرایط وزارت خارجه افغانستان تحت رهبری محمود طرزی و تعداد دیگر از افغان های با دانش، با انگلستان وارد مذاکره گردیده و آن را در عمل تحقق بخشیدند.

سید حسین عالمی بلخی؛ رئیس شورای مرکزی حزب اعتدال و وزیر امور مهاجرین نیز ضمن تبریک سالروز استرداد استقلال افغانستان، بر تفاوت بین استقلال در افغانستان و سایر کشور ها اشاره کرده افزود: در سایر کشورها بحث تنها استقلال مطرح است، در افغانستان اما بحث استرداد استقلال مطرح است و این نشان از آن است که استقلال از قبل وجود داشته است.

به گفته رئیس شورای مرکزی حزب اعتدال، کلمات و مفاهیم سیاسی و حقوقی در گستره زمان دچار تحول می شوند و از همین رو مفهوم استقلال نیز امروزه نسبت به آن چه در گذشته و در زمان امان الله بوده است، تفاوت کرده است.

سید حسین عالمی بلخی، پذیرش منشور سازمان ملل متحد را عامل اصلی تغییر مفاهیم دانسته و جهانی شدن، وجود سازمان های اقتصادی بین المللی، شکل گیری حقوق بشر و حقوق بشردوستانه را از مولفه های این تغییر دانست.

وی جهانی شدن را یکی از عامل های مهم تغییر مفاهیم دانسته و بیان داشت: امروزه جهانی شدن همان گونه که خود به واقعیت همه گیر تبدیل شده است و هیچ کشوری و ملتی آن را انکار نمی تواند، توانسته است، مفاهیم و پدیده های سیاسی و اجتماعی و حقوقی را نیز دچار تحول کند.

سازمان های بین المللی نظیر سازمان تجارت جهانی، بانک جهانی، صندوق بین المللی پول را از عوامل دگیر تغییر و تحول مفاهیم دانسته و علاوه کرد: همکاری و تعامل اقتصادی در میان کشورها، امروز وابسته به پذیرش یک سلسله شرایط است و این خود عاملی برای تغییر مفاهیم به شمار می رود.

حقوق بشر و حقوق بشردوستانه را وزیر امور مهاجرین از عامل های دیگری برای تغییر مفاهیم دانسته و آن را شرایط مهمی برای تعامل سازمان ملل با کشورها عنوان کرد؛ پذیرش شرایط و کنوانسیون های بین المللی، میثاق ها و پروتکول ها خود مفهوم استقلال را تغییر داده و امروزه برداشت قبل از جنگ جهانی بر آن اطلاق نمی شود و بنا براین اگر وضعیت را با عطف به تحولات جدید در حوزه مفاهیم در نظر بگیریم، استقلال معنی می یابد.

ایشان در مورد تفاوت حضور نیروهای خارجی به رهبری ایالات متحده آمریکا با حضور ارتش سرخ شوروی اظهار داشت: حضور نیروهای بین المللی پس از ۲۰۰۱ با اراده ملت افغانستان و مبتنی بر تصمیم شورای امنیت که وظیفه تامین صلح و تامین امنیت را در جهان به عهده دارد، صورت گرفته است و هر ساله این حضور تمدید می شود، حالانکه ارتش سرخ شوروی بر خلاف اراده مردم، افغانستان، را اشغال کرد و شورای امنیت ملل متحد هرساله اعلامیه خروج صادر می کرد؛ بنا بر این، نوع حضور نیروهای ناتو پس از ۲۰۰۱ به اراده و خواست مردم افغانستان صورت گرفت و بر همین اساس نمی تواند منافی استقلال باشد.

سید حسین عالمی بلخی با اشاره رسالت شورای امنیت ملل متحد در تامین صلح بین المللی افزود: در صورتی که کشوری تهدیدی برای امنیت جهانی باشد، شورای امنیت در آن جا حکومت تحت قیمومیت ایجاد می کند و یا با حمایت حکومت آن کشورها، تلاش می کند تا صلح و امنیت را در آن کشورها تامین کند؛ پس از حمله بر برج های دوقلوی تجارت جهانی در نیویارک و ساختمان پنتاگون در واشنگتن از سوی القاعده و حمایت طالبان، به دلیل آن چه ناامن کردن جهان و گسترش ترویسم خوانده شد، جامعه جهانی به افغانستان حضور یافت و حکومت نوین را در این کشور بنا نهاد که این حضور با تایید تمامی کشورهای عضو سازمان ملل متحد صورت گرفت.

وزیر امور مهاجرین نوع تعامل داخلی برای تبیین برداشت از استقلال را نیز مهم دانسته و افزود: عدم تعریف واحد از منافع ملی سبب شده است که هر قوم برای منافع خودش با یکدیگر درگیر شده و اختلافات داخلی بروز کند.

وی افزود: گروه هایی نظیر طالب و داعش، با شعار مخالفت با حضور خارجی ها در افغانستان به جنگ و ترور دامن بزنند؛ در حالی که دوام جنگ سبب دوام حضور خارجی ها در کشور است و به راستی اگر آنها ادعای استقلال بدون حضور خارجی ها را دارند، باید از جنگ دست بردارند و به آن خاتمه دهند.

در ادامه، دکتور فرامرز تمنا، ضمن سپاس از سید حسین عالمی بلخی و حزب اعتدال به دلیل فراهم کردن زمینه این بحث و تبادل نظر، سناریوهای پیش روی استقلال در افغانستان را به بررسی گرفته و افزود: بهتر است این روز را روز ملی بنامیم، این امر می تواند پیامدهای مثبت بسیار داشته باشد.

وی موضوع را با سه سطح تحلیل ملی مرتبط به تحولات و تعاملات داخلی، سطح تحلیل منطقه ای که در آن فرصت ها و تهدید های منطقه ای به بحث گرفته می شود و سطح تحلیل بین المللی که اقتضائات بین المللی مورد ملاحظه می گیرد، پی‏گیری کرده و آن را در قالب سه سناریو مطرح کرده افزود: تعامل و تقابل این سناریوها درکنارهم وضعیت آینده افغانستان را تعیین می کند.

دکتور تمنا افراط گرایی در میان جوانان، عدم استحاله خورده هویت ها در هویت ملی و عدم تحقق دولت سازی به معنی مدرن، فقدان ناسیونالیسم عقلانی و شکاف ناشی از بحران مشروعیت را از تهدیدهای سطح تحلیل ملی دانسته علاوه کرد: جوانان در پی تعریف هویت اند و وقتی زمینه تعریف هویت در درون نهادهای دولتی فراهم نباشد، آنان به داعش و طالب می پیوندند و این گونه تلاش می کنند برای خود هویت تعریف کنند؛ کما این که افرادی که به خارجی می روند نیز تلاش دارند، هویتی برای خود دست و پا کنند.

جوانان، رشد طبقه متوسط، اراده ملی برای برنگشتن به دوران تلخ گذشته را دکتور تمنا از فرصت های سطح ملی دانسته و ادامه داد: جوانان اکنون ۶۰ درصد جمعیت کشور را تشکیل می دهند که در صورت استفاده از این ظرفیت به رشد ملی می رسیم، اما در صورتی که تدابیر لازم برای این امر در نظر نباشد، تحصیل کردگان بی کار زمینه تغییر سیاسی و تحول نظام را فراهم خواهند کرد.

سیستم امنیتی آسیای میانه، خاورمیانه و جنوب آسیا را وی از تهدیدهای منطقه ای دانست و افزود: موقعیت افغانستان، تصمیم سایربازیگران برای افغانستان امن و تعامل اقتصاد محور از فرصت های منطقه ای در یک دهه آینده است.

رئیس مرکز مطالعات استراتژیک افغانستان کمتر شدن توجه جهان به افغانستان، کمتر شدن اعتماد جامعه جهانی نسبت به افغانستان را از تهدیدهای سطح بین المللی دانسته و افول هژمونی آمریکا و به تبع آن شکل گیری کمربندهای امنیتی نظیر اسرائیل، ترکیه، افغانستان و هند را از فرصت های سطح نظام بین الملل دانست.

وی در جمع بندی صحبت هایش از میان سه سناریو برای پیش بینی آینده افغانستان، دو سناریو منطقه ای و بین المللی را مثبت دانسته و تنها سطح ملی را منفی عنوان کرد و افزود: این به این معنی است که در صورت مدیریت وضعیت داخلی و استفاده از ظرفیت های منطقه ای و بین المللی امکان رشد و توسعه و ثبات برای افغانستان وجود دارد.

برنامه با طرح سوالات از سوی شرکت کنندگان و پاسخ های مهمانان پایان یافت.