از اوایل این هفته، روند ثبت‌نامِ نامزدان انتخابات ریاست جمهوریِ سال آینده در کمیسیون انتخابات عملاً آغاز شده است. به گفتۀ مسوولان کمیسیون انتخابات، تا به حال ۲۲ تن از نامزدان احتمالی ریاست‌جمهوری، بسته‌های معلوماتی را از این کمیسیون دریافت کرده‌اند. بر اساس قانون و تقویم انتخاباتی، روند ثبت‌نام نامزدان طی ۱۲ روز باید صورت گیرد، ولی ارگ از کمیسیون انتخابات خواسته که روند ثبت‌نام را متوقف و یا به تأخیر اندازد. دلیل چنین خواستی هنوز مشخص نیست، ولی اعضای کمیسیون می‌گویند که آقای غنی این خواست را در یکی از نشست‌های کمیسیون که در ارگ صورت گرفته، مطرح کرده است.

حالا اینکه دلیل چنین خواستِ آقای غنی از کمیسیون چه می‌تواند باشد به کنار، ولی او هرگز در مسایلِ کشور دیدگاه سالم و مبتنی بر منافع ملی نداشته است. در طول پنج سال زمام‌داریِ آقای غنی تنها چیزی که برای او مطرح بوده، در گامِ نخست منافع شخصی و بعد منافع تیمیِ او بوده است. یک مورد را در پنج سالِ گذشته از تصمیم‌ها و کشمکش‌های او در داخل حکومت و بیرون از آن نمی‌توان یافت که در آن منافع کشور و مردم لحاظ شده باشند.

تصمیمِ آقای غنی برای شرکت در انتخابات آینده نیز یک تصمیمِ ملی نیست و او بیشتر از آن‌که به فکر آیندۀ افغانستان و مردم آن باشد، به فکر زدوبندهای سیاسی و تصاحب قدرت است. برای همین باید نگرانِ خواست‌های او از کمیسیون انتخابات بود. از جانب دیگر، بحث ایجاد حکومتِ موقت که امریکا برای دست یافتن به توافق سیاسی با طالبان دنبال می کند نیز ممکن است که دلیل چنین خواسـتی باشد. هرچند امریکایی‌ها تعدیل ساختار سیاسیِ کنونی را در گفت‌وگوهای صلح با طالبان منتفی دانسته ‌اند، ولی اعلامیۀ مشاور امنیت ملی آقای غنی که پس از برگشتِ تیم گفت‌وگوکنندۀ او از امارات متحد عربی منتشر شد، عملاً چنین تمایلی را از سوی امریکایی‌ها تأیید می‌کند.

طرفِ آن اعلامیه، کسِ دیگری به جز امریکایی‌ها نمی‌تواند باشد. امریکا به هر حال چندان به ساختارهای موجود در افغانستان باورمند نیست و تلاش دارد که هرچه زودتر خود را از مخمصۀ نظامی‌یی که در آن گیر افتاده، نجات بخشد. اما این نجات نیز آن‌گونه که از وضعیت برمی‌آید، چندان آسـان به نظر نمی‌رسد. صحبت‌های سخنگوی طالبان در یکی از رسانه‌های کشور نشان می‌دهد که این گروه برای رسیدن به توافقِ صلح چندان عجله‌یی ندارد. عبدالحکیم مجاهد سخنگوی طالبان که با تلویزیون یک صجبت می‌کرد، تأکید داشت که در حال حاضر برای طالبان، گفت‌وگو با جانب امریکا از اهمیتِ اصلی برخوردار است. سخنگوی این گروه می‌گفت که نخست باید بحث اشغالِ افغانستان به وسیلۀ نیروهای خارجی پایان پیدا کند، سپس این گروه در مورد آیندۀ سـیاسی افغانستان تصمیم خواهد گرفت.

آقای مجاهد سران فعلیِ حکومت را «دست‌نشانده‌گان امریکا» توصیف می‌کند و می‌گوید آن‌ها صلاحیتِ گفت‌وگو از جانب مردم را ندارند. در چنین وضعیتی، معلوم نیست که تا چه زمانِ دیگر طالبان همچنان به جنگِ خود ادامه می‌دهند؛ چون خواست‌هایِ این گروه چنان تمامیت‌خواهانه و بلندپروازانه است که به نظر نمی‌رسد به این ساده‌گی از چنین خواست‌هایی دست بردارد. گفت‌وگوهای صلح بیشتر در همان محور امریکاییِ آن معنا پیدا می‌کند و برای مردم افغانسـتان چندان نتیجه‌بخش نخواهد بود و حتا گمان می‌رود که در صورت بیرون شدنِ امریکایی‌ها از افغانستان، شرایط امنیتی بدتر از چیزی شود که در حال حاضر هست.

آیندۀ افغانستان گنگ و مبهم به نظر می‌رسد و موضوع انتخابات نیز که به عنوان روزنۀ امیدبخش می‌تواند مطرح باشد، عملاً در مدیریتِ آقای غنی قرار گرفته است. آقای غنی هراس دارد که انتخاباتِ آینده به سود او تمام نشود و این آخرین شانسِ او در میدان سیاستِ افغانستان خواهد بود. چهره‌هایی که در حال حاضر به عنوان تیم‌های انتخاباتی مطرح اند، می‌توانند برای او و آنانی که دل به تقلب و توطیه بسته ‌اند، نگران‌کننده باشد. این‌بار سیاسـیون و مردم افغانستان با بسیاری از نیرنگ‌های انتخاباتیِ تمامیت‌خواهان آشنایی دارند؛ از این‌رو برای‌شان دشوار خواهد بود که بتوانند با چهره‌های مردم‌گرا و برنامه‌محور رقابتِ سالم و به دور از تزویر و نیرنگ داشته باشند.

آقای غنی از حالا زنگِ خطری را که برای او و امثالش به صدا درآمده، می‌شنود و به همین دلیل نیز در روزهای اخیر بسیار سراسیمه و وارخطا به نظر می‌رسد. او می‌داند که در قدرت سیاسیِ آینده محلی از اعراب پیـدا نخواهد کرد و همه‌چیز به زیانِ او رقم خورده است. پس تنها روزنۀ امید برای او یک بار دیگر متوسل شدن به همان حربه‌های خطرناکِ تقلب و جعل‌کاری در کمیسیون انتخابات می‌تواند باشد. او یک بار از این مسیر گذشته و این بار نیز تلاش دارد که شانسِ خود را دوباره بیازماید. اما این بار آزمودنِ دوبارۀ شانس برای آقای غنی، به معنای ناکامیِ مردم و جامعۀ افغانستان خواهد بود.

این معادله راه‌حلِ دیگری ندارد مگر این‌که سازوکارهای انتخاباتی اصلاح شوند و جلو نفوذ تمامیت‌خواهان در روند انتخابات گرفته شود. سـال آینده باید هم‌زمان با این‌که افغانستان وارد مرحلۀ تازه‌یی از تحولات خود در عرصۀ تامین امنیت و رابطه با جهـان می‌شود، تیم کارا، برنامه‌محور و همه‌شمول نیز وارد ارگ شود تا بتواند کشور را در یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین لحظه‌های تاریخیِ آن با قدرت و جسارت مدیریت کنـد.