کیفیت تحصیلات عالی در افغانستان در طول چند سال اخیر همواره مورد انتقاد بوده، طوری که آگاهان امور آموزش و تحصیلات عالی با توجه به دانش فارغان دانشگاه‌های افغانستان کیفیت تحصیلات عالی را در افغانستان ناامیدکننده می‌خوانند.

وزارت تحصیلات عالی افغانستان، برای رسیدگی به این مشکل، سال گذشته خورشیدی برنامه بهبود کیفیت تحصیلات عالی و بروز سازی نصاب تحصیلات عالی را روی دست گرفت تا بتواند تحقیقات علمی را در ساختار تحصیلات عالی نهادینه سازد و آموزش عالی استندردسازی شده مطابق به معیار‌های روز دنیا شود؛ اما به گفته آگاهان این مهم به این زودی حاصل نخواهد شد.

با این حال در خارج از این کشور محصلان افغان با اختراعات شان، برای میلیون‌ها افغان که چشم به راه نیرو نخبه‌اش‌اند، امید و افتخار می آفرینند.

به تازگی یک دختر دانشجوی افغان در ایران موفق به ساخت شیشه هوشمند برای پنجره شده‌ است. شیشه‌ ساخته شده او قابلیت کنترول نور و دستگاه سنجش آلودگی های محیطی با ثبت و کنترول از راه دور را دارا است.

در شرایطی که آلودگی هوا در جهان یکی از عمده‌ترین چالش زندگی بشری حداقل در طول چند سال اخیر بوده و سبب نگرانی در سطح جهان شده‌است و به باور آگاهان علم فزیک، اختراع دستگاه سنجش آلودگی های محیطی با کنترول از راه دور دستاورد بزرگ بشر است.

این نو‌آوری در عرصه علم فزیک دست‌آورد بزرگ برای مبارزه و کنترول آلودگی دانسته می‌شود. در کنار این موارد شیشه های هوشمندی که دانشجوی افغان ساخته است در ساختمان ها، موتر ها، طیاره ها و سایر موارد استفاده شده و قابلیت تجزیه و کنترول حرارت نور آفتاب را دارا است و برای تزئین بیشتر منازل نیز بکار برده می‌شود.

آشنایی با ابتداع‌کننده

فروزان فقیری، مهاجر افغانستانی دانشجوی برتر دانشگاه آزاد اسلامی تهران ابداع کننده سیستم هوشمند است. سیستمی که حال دست آورد بزرگ در عرصه علم فزیک دانسته می‌شود. او از رشته علوم فزیک پلاسمان دانشگاه آزاد اسلامی تهران مدرک کارشناسی و کار شناسی‌ارشدش را گرفت و با گرفتن مدرک کارشناسی ارشدش از مرکز تحقیقات علوم فزیک پلاسمان دانشگاه آزاد اسلامی تهران در سال ۱۳۹۶، از اندوخته‌هایش کار گرفت و دست به ابداع و خلاقیت زد.

او در مدت اندک توانست در حوزه تحصیلی‌اش چندین نوآوری نو‌نوری داشته باشد که دستگاه سنجش آلودگی‌های محیطی با ثبت و کنترول از راه دور، یکی از بهترین آنها است که توجه بسیاری‌ها را به خود جلب کرده‌است.

او هم زمان با رونمایی و تجاری سازی نو‌آوری‌هایش در ایران و کابل به خبرنامه می‌گوید که در حال حاضر روی پروژه‌‌ها و نو‌آوری‌های دیگرش نیز کار می‌کند و کارهای آن کمی باقی مانده است.

فراری از جنگ

فروزان فقیری در سال ۱۳۶۸ هجری در شهر کابل متولد شد. او سه ساله بود که به دلیل جنگ و ناارامی همراه با خانواده‌اش مجبور به ترک افغانستان شد.

فروزان به خبرنامه، می‌گوید: ‌«زندگی در مهاجرت هر چند نورمال بود، اما گاهی هم سختی‌هایش را داشت.‌» فروزان با خانواده‌ای هفت نفری اش که در تهران زندگی می‌‌کند در این کشور بزرگ شده و درس‌هایش را در ایران به پایان رسانده‌است.

خانم فقیری، با اشتراک در آزمون کانکور سراسری ایران توانست، شامل بورسیه دانشجویان برتر شود و تحصیلاتش را در رشته علوم فزیک و کمپیوتر، ادامه دهد.

فروزان که در حال حاضر دو مدرک کارشناسی دارد به عنوان دانشجوی با استعداد و زحمت‌کش دانشگاه آزاد شناخته می‌شود که به عنوان یک مهاجر و شرایط سخت برای مهاجران توانسته‌است تحصیلاتش را با بورسه‌ی دولتی ادامه دهد.

استاد دانشگاه

فروزان می‌گوید:‌ «زندگی مهاجری سخت است، اگر چند در حوزه زندگی شخصی و خانوادگی مشکل نداشتیم و اوضاع نورمال بود، اما شرایط برای تحصیل مشکل است. چون هیچ مدرک قانونی دال بر این که یک مهاجر بتواند به آن گونه‌ی که لازم است زندگی کند وجود نداشت. حرف‌های بسیاری در مکتب و دانشگاه گفته می‌شد. من به عنوان مهاجر افغانستانی گاهی از مکتب اخراج می‌شدم. بازماندن از مکتب سخت است، ولی امید را از دست نداده‌ایم و با سخنت کوشی ادامه دادیم و بر آن محدودیت‌ها فایق آمدیم.‌»

فروزان فقیری، تاکید می کند که او دروه لیسانس و ماستری‌اش را به خاطر این که دانش‌آموز ممتاز بوده با گرفتن بورسیه ادامه داده است. خانم فقیری در حال حاضر بورسیه تحصیلات عالی در مقطع دکترا را از چندین دانشگاه نیز بدست آورده‌است.

فروزان فقیری، با خلاقیت و توانایی که داشته توانسته است که در سفارت افغانستان مقیم ایران پذیرفته شود. او در عین حال استاد دانشگاه آزاد است که در حوزه خودش تدریس می‌کند.

خانم فقیری به خبرنامه، می‌گوید: ‌«با به باپان رساندن دوران مکتب ‌سختی‌ها تمام شد. در دوران دانشجویی من امکانات خودم را به عنوان دانشجوی برتر دانشگاه داشتم. من حالا به صورت بعد از وقت در این دانشگاه تدریس می‌کنم.»

با این حال، حمید الله فاروقی رییس دانشگاه کابل با تقدیر از اختراعات خانم فروزان فقیری گفته است که  دروازه دانشگاه کابل برای این دانشجوی خلاق و سایر دانشجویان خلاق افغانستان باز است و این دانشجویان می‌توانند به این دانشگاه مراجعه کرده به فعالیت های علمی بپردازند و داشته‌های علمی شان را در این دانشگاه تدریس کنند.

خانم فقیری با سپاس و قدر دانی از حمایت خانواده‌اش می‌گوید که او بعد از اقامت در ایران دوبار به کشورش برگشته و در جریان این سفر‌های کوتاه مدت از مردمش در افغانستان محبت بسیار دیده و دوست دارد به افغانستان برگردد و در کشور خودش به کار بپردازد، اما در حال حاضر ‌کارهای در ایران دارد که باید آنها را انجام دهد.

او اضافه می‌کند که هرچند توان تغییر کلی اوضاع افغانستان را ندارد، اما به اندازه توانش با استفاده از اندوخته‌های خودش تلاش می‌کند که برای مردمش مفید واقع شود و امید هموطنانش را به یاس مبدل نسازد.