یافته های کمیسیون حقوق بشر ولایت دایکندی از وضعیت تکان دهنده معارف در این ولایت حکایت دارد.
محمدجواد دادگر، رییس کمیسیون حقوق بشر ولایت دایکندی می گوید که يافته هاى این کميسيون نشان می دهد که شش درصد مکاتب اين ولايت ساختمان معيارى دارد و اکثر مکاتب بدون ساختمان، در مکان هایی قرار دارد که از طرف شب حيوانات ول‌گرد در آن حضور دارند و روزانه از آن به عنوان مکتب استفاده مى شود. به گفته وی، ۶۸ درصد مکاتب ولایت دایکندی، ساختمان ندارد.
دادگر افزود، در سال ١٣٩٥ از هر ٥ شاگرد در دایکندی، تنها يک دانش آموز به کتاب دسترسى داشته و مکاتب این ولایت با ٤١ درصد کمبود معلم روبرو اند. يافته های کميسيون حقوق بشر دایکندی نشان مي دهد که در سال ١٣٩٥ و در مرکز دايکندی، مکاتبى وجود داشته که يک معلم شش صنف درسی را پيش می برده است.
به گفته دادگر، که اين چالش ها بر وضعيت معارف در ولايت دايکندى تأثير منفى گذاشته و نبود خدمات، باعث دل‌سردی مردم نسبت به معارف شده است.
این در حالی است که ولایت دایکندی با وجود مشکلات و نارسایی های بسیار در معارف آن، یکی از ولایاتی است که دارای بیشترین میزان قبولی و پذیرش در امتحان کانکور و دانشگاه ها است. به گفته سرپرست رياست معارف دايکندی، در ٣٧٧ مکتب دايکندى، بيش از ١٦٦ هزار دانش آموز مشغول آموزش اند که که ٧٥ هزارشان را دختران تشکيل مى دهند.