افغانستان که دروازه اصلی ورود به آسیای مرکزی و آسیای جنوب غربی (خاورمیانه) محسوب می‌شود همواره از سوی همسایگانش مهم ارزیابی شده است. اهمیت ژئواستراتژیک افغانستان سبب شده این کشور به میدان جنگ نیابی قدرت‌های بزرگ تبدیل شود. محصور در خشکی بودن و عدم توسعه یافتگی افغانستان، این کشور را به هدف کشورهای همسایه مبدل ساخته است. راه‌های قاچاق سنگ‌های قیمتی، تریاک و دیگر کالاهای بازار سیاه از افغانستان به سوی ایران، ازبکستان، ترکمنستان و پاکستان عبور کرده و گروه‌های تروریستی و دیگر شبکه‌های جرایم جنایی در نقاط مرزی را تمویل مالی می‌کند.

کشورهای همسایه اما از بی‌ثباتی دولت مرکزی افغانستان به نفع منافع خود سود برده‌اند و در کنترل قاچاق بازار سیاه ناکام بوده‌اند.

رئیس جمهور محمد اشرف غنی با درک موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد افغانستان سیاستی را اتخاذ کرده که روی محور همسایگان افغانستان می‌گردد؛ اینترناسیونالیسم یا بین‌الملل گرایی سنگ بنای حکومت غنی شده که طی آن سعی می‌شود نوعی وابستگی اقتصادی درونی بین افغانستان و همسایگانش ایجاد گردد. رئیس جمهور غنی در صدد ایجاد منافع اقتصادی مشترک با حتی دشمنان سابق خود است چراکه می‌داند منافع اقتصادی مشترک سیاست‌های دوستانه در قبال کابل را در پی خواهد داشت.

رئیس جمهور غنی را به دلیل ناکامی اش در برخورد با شبکه‌های حمایتی پیچیده به شمول شبکه‌هایی در درون دولت مورد انتقاد قرار می‌دهند در حالیکه همکاری‌های منطقه‌ای به عنوان دستاورد دوامدار وی، می‌تواند یک راه حل پایدار برای حل مشکلات همیشگی و بحران افغانستان به حساب آید.

در همین راستا هفته گذشته اولین قطار از «هایمن» چین به حیرتان در شمال کشور رسید و این مثال خوبی از سیاسیت بین‌الملل گرایی و اتصال منطقه‌ای غنی می‌باشد. این قطار که کالاهایی به ارزش ۴ میلیارد دالر را حمل می‌کرد تنها در عرض دو هفته فاصله ۴۶۰۰ مایلی را طی کرد در صورتیکه حمل همین کالا به افغانستان از مسیر پاکستان که نا امن و پر خطر است نزدیک به سه تا شش ماه طول می‌کشد.

اگر در هر ماه دو مرتبه از این مسیر کالا به افغانستان برسد، احداث این خط آهن می‌تواند گام بلندی در کاهش وابستگی افغانستان به جاده‌های ترانزیتی پاکستان قلمداد شود و در حدود ۶۰۰ میلیون دالر به صادرات افغانستان کمک کند.

سید مسعود، استاد اقتصاد در دانشگاه کابل، می‌گوید این خط آهن می‌تواند چین را در افغانستان به بزرگترین سرمایه‌گذار خارجی مبدل سازد.

وی می‌افزاید چین هم اکنون در تلاش است به بزرگترین شریک تجاری افغانستان تبدیل شود.

مثال دیگر از سیاست بین‌الملل گرایی غنی افزایش همکاری‌های اقتصادی ترکمنستان با افغانستان است؛ افزایش فروش برق به افغانستان، ساخت خط لوله ترکمنستان-افغانستان-پاکستان-هند (تایپی) و به تازگی ایجاد خط آهن برای حمل کالاهای افغانستان نمونه‌هایی از این افزایش می‌باشد. ساخت خط آهن ترکمنستان-افغانستان و تاجیکستان (تات) روابط تجاری افغانستان با آسیای میانه را افزایش خواهد داد.

یکی از سخنگویان دولت افغانستان می‌گوید در حال حاضر خط آهن تازه افتتاح شده‌ای که کالاها را از چین به افغانستان می‌آورد تا ایستگاه امام نظر کشیده شده؛ به طور همزمان کار برای احداث خطوط

انرژی، ساخت امکانات زیربنایی در ایستگاه‌های گلستان و امام نظر ادامه دارد و قرار است دو پل راه آهن اصلی نیز در این دو ایستگاه ساخته شود.

رئیس جمهور غنی در سفر تابستان گذشته خود به ترکمنستان به اهمیت دوستی و همکاری افغانستان با این کشور اشاره کرد.

وی گفت: «علاوه بر انتقال گاز ترکمنستان به پاکستان و هند ما امیدواری که به عنوان یک کشور ترانزیت برای چین نیز عمل کنیم.»

غنی تأکید کرد می‌خواهیم صادرات برق از ترکمنستان را افزایش دهیم تا به مرکزی برای صادرات برق به آسیای جنوبی عمل کنیم و انرژی ترکمنستان را به تاجیکستان و چین از طریق افغانستان انتقال دهیم.

بعد از توافق هسته‌ای ایران با غرب، غنی روابط با ایران را عمق بخشیده است. ایران به عنوان همسایه افغانستان می‌تواند در حمل و نقل و حتی قاچاق مواد مخدر و نیز ایجاد ثبات در افغانستان نقش کلیدی داشته باشد؛ در همین راستا امضای توافق نامه اقتصادی میان ایران، افغانستان و هند در مورد بندر چابهار گام مهمی بود که برداشته شد. بندر چابهار می‌تواند به صادرات کالاهای افغانی و هندی به آسیای مرکزی کمک شایانی کند و وابستگی افغانستان به پاکستان را کم کند.

امضای توافق نامه همکاری‌های معدنی با ایران از دیگر گام‌ها در راستای تطبیق سیاست بین‌الملل گرایی غنی است؛ با امضای این توافق ایران می‌تواند به استخراج منابع سرشار معدنی افغانستان دست یابد، منابعی که در حدود یک تریلیون دالر ارزش دارد.

سفر امروز رئیس جمهور غنی به هند نیز بخشی از سیاست بین‌الملل گرایی اوست؛ کمک‌های نظامی هند به افغانستان، حمایت بیشتر هند از نیروی هوایی افغانستان و تحویل امکانات و قطعات برای نگهداری و حفاظت از هلی کوپترهای جنگی می-۲۵ از محورهای گفت و گوی غنی با نخست وزیر هند خواهد بود.

به باور کارشناسان سیاست تازه غنی که بر اصل همکاری با کشورهای منطقه و جهان استوار است می‌تواند افغانستان را از دهه‌ها جنگ و بدبختی نجات دهد. سیاست بین‌الملل گرایی غنی در بین همسایگان افغانستان منافع مشترک ایجاد می‌کند و جلو تلاش همسایه‌ها برای تضعیف یا نابودی حکومت مرکزی افغانستان را می‌گیرد.

این در حالی است که پاکستان همچنان به مداخلات خود در افغانستان از طریق جنگ نیابتی ادامه می‌دهد؛ طالبان با حمایت پاکستان حملات خود در افغانستان را افزایش داده‌اند تا جلو تطبیق سیاست جدید غنی که صلح و رفاه را برای مردم کشور به همراه خواهد داشت، را بگیرند.

سیاست جدید غنی که اینترناسیونالیسم یا بین‌الملل گرایی خوانده می‌شود تا این لحظه با هزینه‌های جانی و مالی زیادی همراه بوده و پاکستان با این احساس که در حال منزوی شدن در روایط خارجی افغانستان است طالبان را به جنگ و کشتار بیشتر در افغانستان تشویق و حمایت می‌کند.