عربستان سعودی یکی از حامیان اصلی و قدرتمند طالبان در زمان حاکمیت این گروه در افغانستان بود. پس از یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱، عربستان از موضع ناتو برای حمله به افغانستان حمایت کرد ولی براساس گزارشها، نهادهای خیریه در عربستان سعودی هنوزهم برای طالبان پول فراهم میکنند.
در حالی که طالبان عملیات جدیدی را زیر نام خندق آغاز کرده است، شورای عالی صلح امیدوار است که نشست علمای جهان اسلام بتواند از مشروعیت ادعای طالبان و سایر گروههای تندرو اسلامی بکاهد. طالبان با راه اندازی جنگ تبلیغاتی حکومت افغانستان را غیراسلامی میداند و مردم را به شورش علیه حکومت تحریک میکند.
نشست علمای اسلام در ماه جولای به کمک مشترک سازمان همکاریهای کشورهای اسلامی، عربستان سعودی و شورای عالی صلح برگزار خواهد شد. پيش از اين، عربستان سعودی اعلام کرده بود که از روند صلح افغانستان حمايت میکند. افغانستان در شانزده سال گذشته همواره تلاش کرده است تا حمایت مفتیها و علمای جهان اسلام را به دست آورد و از این طریق مشروعیت جنگ طالبان را زیر سوال ببرد.
نشست علمای جهان اسلام در مورد افغانستان قرار است در ماه جولای امسال برگزار شود. محمد حیدری معاون سخنگوی شورای عالی صلح افغانستان روز یک شنبه به دویچه وله گفت:«کنفرانس علمای جهان اسلام قرار است در ماه جولای سال روان در عربستان سعودی با حمایت و میزبانی عربستان و شورای عالی صلح برگزار خواهد شد. در این کنفرانس علمای جهان شرکت خواهند کرد و در رابطه به محکومت افراط گرایی و نامشروع دانستن جنگ افغانستان صحبت خواهد شد.»
در شانزده سال گذشته اجماع جهان اسلام در مورد جنگ افغانستان وجود نداشت. طالبان از این خلا استفاده میکردند و به این جنگ جنبه شرعی میدادند. حتا شورای علمای افغانستان حملات مرگبار انتحاری را که در آن افراد ملکی کشته و زخمی میشدند، محکوم نمیکرد و جرات ابراز نظر در مورد جنگ افغانستان را نداشت.
پاسخ علمای پاکستان
طالبان که بیشتر وابسته به مدارس و مفتیهای پاکستانی اند، جنگ در افغانستان را جهاد میدانند و تاکید میکنند تا زمانی که نیروهای خارجی از این کشور بیرون نشود، دست از جنگ نخواهند کشید. هم اکنون شوراهای کویته، شبکه حقانی و شورای پشاور که سه شاخه عمده طالبان است، در پاکستان مراکز فعال دارند و برای ادامه جنگ در افغانستان از سوی مدارس و مولویها حمایت میشوند.
از سوی دیگر مولویهای پاکستان همواره جنگ در افغانستان را روا دانسته و تاکید کردهاند که مسلمانان باید در برابر نیروهای امریکا و ناتو در افغانستان بجنگند.
شورای عالی صلح افغانستان تلاش کرد تا نشست علمای اسلام را در اندونیزیا که از نظر جمعیت بزرگترین کشور اسلامی است برگزار کند ولی علمای پاکستان حاضر به شرکت در این کنفرانس نشدند. حالا افغانستان تلاش دارد تا این نشست در عربستان برگزار شود، کشوری که با پاکستان روابط نزدیکی دارد و تصامیم دینی عربستان بر جریانهای اسلامگرا در پاکستان تاثیر گذار است.
آقای حیدری گفت:«اگر پاکستان خودش را جزء بدنه کشورهای اسلامی میداند فعلا مرجعیت قابل رجوع به لحاظ دینی برای عربستان محسوب میشود. با در نظرداشت این نکته که بنیادگرایی و افراطیت ضربه ای که بر دین اسلام زده هیچ پدیده دیگر به این پیمانه به اسلام آسیب نرسانده است.»
پس از آن که حکومت افغانستان طرح صلح را اعلام کرد، جامعه جهانی با استقبال از این طرح گفت که طالبان باید با استفاده از این فرصت سلاحخودرا به زمین بگذارند و به پروسه صلح بپیوندند. ایالات متحده امریکا همچنین گفته است که حملاتش علیه طالبان در افغانستان را شدت میبخشد تا این گروه وادار به پذیرش طرح صلح دولت افغانستان شود.
جبران لاروند تحلیلگر مسایل سیاسی به این نظر است که اگر عربستان و جهان اسلام مشروعیت دینی جنگ افغانستان را زیر سوال ببرند، و علیه آنچه علمای پاکستان فتوا میدهند دستور صادر کنند، تاثیر زیادی بر جنگ افغانستان خواهد گذاشت: «تاثیر این نشست این است که فتوای مردود بودن جنگ را صادر میکند. در نتیجه علمای پاکستانی هم از این فتوا متاثر خواهند شد.»
در همین حال جیلانی زواک آگاه مسایل سیاسی میگوید عربستان از نظر طالبان و القاعده یک کشور اسلامی نیست و معیارهای یک حکومت اسلامی در حکومت عربستان وجود ندارد: «از نظر فکری طالبان و القاعده دارای فکر مشترک اند. به نظر طالبان و القاعده عربستان یک حکومت گمراه دارد به همین دلیل القاعده با عربستان در مخالفت قرار دارد و آن را یک حکومت اسلامی نمیشمارد.»
این نخستین بار است که قرار است علمای جهان اسلام در عربستان سعودی در مورد مشروعیت دینی جنگ افغانستان فتوا صادر کند. در صورتی که این فتوا به نفع حکومت افغانستان باشد ممکن است مشروعیت دینی جنگ را زیر سوال ببرد.
- کد خبر 6533
- پرینت