به دنبال امضای توافقنامۀ صلح میان امریکا و طالبان در ماه فبروری امسال، دیدار نمایندگان طالبان با مقام‌های کشورهای منطقه افزایش یافت و سفرهای اعضای این گروه به ویژه به کشورهای همسایۀ افغانستان نیز علنی‌تر شد.
اما در فهرست طولانی مقاصد ملاقات‌ها و سفرهای نمایندگان طالبان، نام هند و مقام‌های هندی که طالبان را یک گروه نیابتی و مورد حمایت پاکستان تلقی می‌کنند، هنوز به چشم نمی‌خورد.
برخی از تحلیلگران به این باور اند که دهلی جدید نگران است که در صورت سهیم شدن طالبان در قدرت، ممکن نفوذ هند در افغانستان کاهش یابد و در عوض نفوذ و قدرت پاکستان و چین – دو رقیب سر سخت هند – در افغانستان بیشتر شود، از اینرو به باور این آگاهان، زمان آن است که هند نیز با طالبان در تماس شود.
مقام های هندی همچنین از روابط نزدیک طالبان با اداره‌های استخباراتی پاکستان و گروه‌های تندرو ضد هند چون لشکر طیبه نگران اند، اما دهلی جدید به دلیل حمایت قوی از دولت افغانستان در دو دهۀ اخیر، از هر گونه تعامل و مذاکره علنی با طالبان در مورد این نگرانی‌ها خودداری کرده است.
راکیش سود، سفیر پیشین هند در کابل می‌گوید که دهلی جدید در سال‌های پسین، تماس‌هایی با گروه طالبان داشته و اکنون با علنی شدن تماس‌های طالبان با سایر کشورها، این گروه می‌خواهد که تماس هایش با هند نیز علنی شود.
آقای سود در صحبت با صدای امریکا گفت: “به نظرم تصمیم (هند) در مورد مذاکره با طالبان باید بر اساس محاسبات منافع و اولویت‌های خود ما گرفته شود… ما باید با طالبان وارد مذاکره شویم چون ما یگانه کشوری بودیم که بر آغاز مذاکرات صلح به رهبری، مالکیت و کنترول افغان‌ها تاکید داشتیم، در حالیکه همه کشور های دیگر حرف مشابه را می زدند، اما خلاف آن عمل می کردند.”
زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه امریکا برای روند مصالحه افغانستان در ماه می هنگام سفرش به دهلی جدید گفت که برای هند یک اقدام مناسب خواهد بود تا با طالبان وارد مذاکره شود و نگرانی های خود را در مورد دهشت افگنی به گونه مستقیم با طالبان در میان بگذارد.
اما کبیر تنیجا، کارشناس مطالعات ستراتیژک در نهاد پژوهشی “آبزرور” هند می گوید که اکنون برای آغاز مذاکرات بین دهلی جدید و طالبان خیلی دیر شده است.
آقای تنیجا به صدای امریکا گفت: “زمانیکه طالبان در سال های ۲۰۱۴، ۲۰۱۵و ۲۰۱۶ همه روزه با نیروهای امریکایی در افغانستان درگیر جنگ بودند و بیشتر به طالبان به حیث یک گروه جنگجو و شورشی دیده می‌شد، هند تماس‌هایی با طالبان داشت. هند می‌توانست در همان زمان این تماس‌های خود را توسعه بدهد. به نظرم اکنون هند از مذاکره و صحبت با طالبان چیزی به دست نمی آورد چون طالبان به جای یک گروه شورشی، خود را یک طرف سیاسی برابر در افغانستان تلقی می کنند.”
به گفته کبیر تنیجا حکومت هند در پیوند به آغاز مذاکره مستقیم با طالبان به دو دسته – طرفدار و مخالف – این موضوع تقسیم شده است. او افزود که استدلال حامیان مذاکره با طالبان این است که این گروه ممکن سر انجام در قدرت شریک شود و هند با خودداری از مذاکره با طالبان، ممکن منافع بیشتر خود را از دست بدهد.
اما به گفتۀ این کارشناس هندی، مخالفان مذاکره به این باور اند که طالبان یک گروه دهشت افگن بوده و هند نباید با یک گروه دهشت افگن وارد مذاکره شود.
آقای تنیجا به این باور است که اگر هند با طالبان مذاکره کند، پرسش‌های مطرح می‌شود که چرا هند از مذاکره با گروه‌های تندرو و جدایی طلب در کشمیر خودداری می‌کند.
دهلی جدید و طالبان تا اکنون در مورد احتمال آغاز مذاکرات مستقیم با یک‌دیگر اظهار نظر نکرده اند، اما وزارت خارجه هند در ماه جون گفت که دهلی جدید همواره در تلاش حفظ دستاورد های دو دهه اخیر در افغانستان بوده است.
هند یکی از بزرگترین کشور های کمک کننده در بازسازی افغانستان بوده و از سال ۲۰۰۱ تا اکنون بیش از سه میلیارد دالر را برای احداث پروژه های بزرگ چون اعمار ساختمان جدید پارلمان و بند سلما، ساختن سرک زرنج – دلارام و همچنین اعطای سالانه هزار بورس تحصیلی به افغانستان کمک کرده است.
