با ذوب‌شدن برف‌ها در افغانستان، تنها درجه حرارت هوا نیست که بالا می‌رود؛ تعداد حملات تروریستانی که مخفیانه از طریق منطقه‌ی مرزی افغانستان و پاکستان وارد این کشور می‌شوند نیز افزایش می‌یابد. حمله‌ی اخیر در تاریخ ۲ مارچ بر قنسولگری هند در شهر جلال‌آباد، تمام ویژگی‌های حملات مشابهی بر مجتمع‌های هند در افغانستان را با خود همراه دارد.
دهلی‌نو یکی از بزرگ‌ترین حامیان بین‌المللی افغانستان است و به ارائه‌ی کمک‌های توسعه‌ای به کابل تا سطح ۲ میلیارد دالر تعهد سپرده است. این یکی از دلایلی است که تعداد عناصر ضد هند در افغانستان و فراتر از آن بالاتر رفته و منجر به حملات مکرری به هندی‌ها و منافع هند در افغانستان شده است.
در مراسم تحلیف صدراعظم فعلی هند نرندرا مودی، در ماه می سال ۲۰۱۴، قنسولگری هند در هرات مورد حمله قرار گرفت. به قنسولگری هند در مزار شریف در اوایل سال جاری در ماه جنوری حمله شد. و سفارت هند در کابل در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ مورد حمله قرار گرفته بود که تلفات بسیاری را نیز در پی داشت (از جمله کارکنان سفارت هند). قنسولگری این کشور در جلال‌آباد پیشتر از آن هدف قرار گرفته بود و این چهارمین حمله از سال ۲۰۰۷ به حساب می‌آمد.
با این‌همه، تمام این حملات باعث نشده‌اند تا هند دست از تلاش برای پیشرفت افغانستان باز دارد.
مسیری با اهمیت حیاتی برای هند
افغانستان دروازه‌ی هند به منبع غنی از انرژی آسیای مرکزی است. هند برای ادامه‌ی رشد اقتصادی نیازمند یک منبع ثابت انرژی است و از آن‌جا که پاکستان اجازه‌ی عبور کالاهای هندی به آسیای مرکزی را از طریق این کشور نمی‌دهد، افغانستان مسیر بسیار مهمی برای هند است.
علاوه‌براین، در ماه دسامبر گذشته، هند، پاکستان، افغانستان و ترکمنستان توافق‌نامه‌ای را امضای کردند که براساس آن گاز طبیعی صادراتی از ترکمنستان به افغانستان، پاکستان و هند، از طریق خط لوله‌ی تاپی (ترکمنستان، افغانستان، پاکستان، هند) منتقل خواهد شد که براساس توافقات قرار است در ماه دسامبر ۲۰۱۹ آغاز به کار کند.
از طرف دیگر، هند منافع اقتصادی گسترده‌ای در افغانستان دارد. یک کنسرسیوم متشکل از شرکت‌های هندی، امتیاز سه معدن سنگ آهن در منطقه‌ی حاجیگک افغانستان را در سال ۲۰۱۱ به‌دست آورد.
نفود و تاثیرگذاری هند در افغانستان، به ویژه پس از آن‌که رییس‌جمهور سابق حامد کرزی که خود تحصیل‌کرده‌ی هند بود، پس از پایان ریاست‌جمهوری‌اش دفتر را ترک کرد. درحال‌حاضر، هند با انتخابی دشوار در افغانستان مواجه است. از یک طرف، انتظار حملاتی مکرر بر منافع و پایگاه‌های هند در افغانستان وجود دارد، درحالی‌که از سوی دیگر هند نمی‌تواند کاملاً از این کشور بیرون برود و رابطه‌اش را قطع کند. درچنین باتلاقی، دهلی نو چه تصمیمی را می‌تواند به اجرا بگذارد؟
یکی از راه‌هایی که به منافع دهلی نو صدمه نمی‌زند این است که به مذاکره با پاکستان ادامه بدهد، چراکه اسلام‌آباد نفوذ بسیار زیادی در افغانستان دارد. پناهگاه بسیاری از گروه‌های تروریستی که در افغانستان فعالیت می‌کنند، در پاکستان قرار دارد و از سوی دیگر، پاکستان نفوذ به اصلاح استراتژیک در افغانستان به‌دست آورده است.
دهلی نو ناچار خواهد بود تا برای همکاری‌های امنیتی با ایالات متحده و کشورهای دیگری که آن‌ها نیز از این حملات تروریستی در امان نبوده‌اند، قدم پیش بگذارد. هم‌چنین، جمع‌آوری و به اشتراک گذاری اطلاعات، راه مقابله‌ی هند با هیولای تروریسم در افغانستان خواهد بود.
فرصت‌ها و تهدیدها
مودی به نشانه‌ای از تعهد پایدار هند به افغانستان، در تاریخ ۲۵ دسامبر سال گذشته بازدیدی از افغانستان به عمل آورد که در طی آن پارلمان جدید افغانستان را که توسط هند ساخته شده بود افتتاح کرد.
علاوه‌براین، دهلی نو جاده‌ای ۲۱۸ کیلومتری در افغانستان، از دلارام به زرنج در مرز ایران ساخته است که به حمل‌ونقل صادرات افغانستان به کشورهای مختلف از طریق مسیر دریایی کمک خواهد کرد. هند در توسعه‌ی بندر چابهار در ایران نیز سهم داشته است و کالاهای هندی از طریق ایران می‌توانند به افغانستان منتقل شوند.
اقدام مثبت دیگری که هند می‌تواند انجام دهد، حفظ یک کانال ارتباطی باز با طالبان است. زمانی که دیگر کشورها تمایل به صحبت با گروه به‌اصطلاح «طالبان خوب» از خود نشان داده‌اند، سیاست عملی حکم می‌کند که هند نیز باید گزینه‌ها و ذهن خود را در رابطه با این مسئله باز نگه دارد. حفظ کانال ارتباطی با گروه به اصطلاح «طالبان خوب»، میوه‌ای بر شاخه‌ای در دسترس است و هند باید به سرعت باید آن را به دست بگیرد.
هم‌چنین دهلی نو باید به جنبه‌های دیگری نیز بیندیشد. ممکن است درخواست از پکن برای فرصت‌های احتمالی همکاری در افغانستان ارزشش را داشته باشد.
ولایت مرزی دور از مرکز چین، سین کیانگ، و ولایت مرزی هند، جامو و کشمیر، می‌توانند به‌دلیل متصل‌بودن به افغانستان در وخامت بیشتر اوضاع امنیتی در افغانستان تاثیر داشته باشند.
هم‌چنین هند نیاز دارد تا حضور امنیتی خود را در افغانستان تحکیم کرده و نیروهای مسلح افغانستان را تقویت کند. برای نخستین بار در ماه دسامبر سال گذشته، هند هلیکوپترهای تهاجمی Mi-25 را به نیروهای نظامی افغانستان اهدا کرد.
دهلی نو در افغانستان میان دو تخته سنگ گرفتار شده است. باتوجه به این‌که کاهش حضور و نقش هند در افغانستان درحال‌حاضر برای دهلی نو یک گزینه نیست، هند و هندی‌ها باید آماده‌ی حملات تروریستی بیشتری مشابه آن‌چه اتفاق افتاده است باشند و بتوانند در مقابل آن‌ها ایستادگی کنند- با تقویت وضعیت امنیتی در برنامه‌های خود، و جمع‌آوری و از طریق جمع‌آوری و به اشتراک‌گذاری اطلاعات.
در این راستا، دهلی نو می‌تواند از گفته‌ی دنگ شیائو پینگ، رهبر سابق چین، بیاموزد: «قدرت خود را پنهان کنید، و منتظر زمان مناسب برای اقدام باقی بمانید».
- کد خبر 800
- پرینت
