با وجود اینکه بیش از یک دهه از پایان دولت طالبان در افغانستان می‌گذرد و کشورهای غربی و در رأس آنها آمریکا برای تأمین امنیت در این کشور حضور دارند، اما به طور مکرر شاهد تنش‌ها و درگیری‌های گسترده در افغانستان هستیم.

با توجه به اوضاع کنونی افغانستان و ادامه ناامنی‌ها،‌ برای بررسی موشکافانه‌تر اوضاع امنیتی در ولایت‌های مختلف این کشور، آگاهی از موقعیت نیروهای امنیتی، رصد گروه‌های مخالف دولت و جایگاه آنها در ناامنی‌های بوجود آمده، نقش عوامل مختلف در شکل‌گیری وضعیت کنونی، خبرگزاری در نظر دارد با مقامات مختلف در این ولایت‌ها، سلسله گفت‌وگوهایی را با عنوان «بررسی تحولات امنیتی افغانستان» انجام دهد تا تحلیلی واقعی از اوضاع امنیتی این ولایت‌ها داشته و به انتشار اخبار موثق در این زمینه همت گمارد و مخاطبان خود را آگاه سازد.

این گفت‌وگوها با اعضای پارلمان، مجلس سنا و یا اعضای تأثیرگذار شورای ولایتی انجام شده و مسائل مهم امنیتی ولایت‌ها بررسی خواهد شد.

وضعیت امنیتی ولایت‌های «ارزگان»، «بادغیس»، «بامیان»، «بدخشان»، «بغلان»، «بلخ»، «پروان»، «پکتیا»، «پکتیکا»، «تخار»، «جوزجان»، «خوست»، «دایکندی»، «زابل» و «سرپل» تاکنون مورد ارزیابی قرار گرفته و اینک به بررسی وضعیت امنیتی ولایت «سمنگان» می‌پردازیم.

سمنگان از جمله ولایت‌های شمالی افغانستان بوده و در بین ولایت‌های «بلخ»، «قندوز»، «بغلان»، «بامیان» و «سرپل» قرار داشته و دارای ۶ شهرستان «حضرت سلطان»، «خرم و سارباغ»، «دره صوف بالا»، «دره صوف پایین»، «روی دوآب» و «فیروز زنخچیر» با مرکزیت شهر «ایبک» است.

شهروندان ولایت سرپل اقوام ازبک، پشتون، هزاره، سادات، عرب و ایماق بوده و اکثر آنها به زبان‌های فارسی و پشتو صحبت می‌کنند.

سرپل یکی از ولایت‌های کوهستانی افغانستان بوده و از جمله ولایت‌های نسبتاً امن افغانستان محسوب می‌شود که در ۱۱ هزار و ۲۶۲ کیلومتر مربع مساحت خود حدود ۳۷۸ هزار نفر را جا داده است.

امنیت سمنگان بهتر از ولایت‌های هم‌مرز است

«معصومه خاوری» نماینده مردم سمنگان در پارلمان افغانستان با اشاره به وضعیت امنیتی این ولایت اظهار داشت: در این اواخر وضعیت امنیتی سمنگان نسبت به ولایت‌های هم‌مرز این ولایت، بهتر است.

وی با بیان اینکه ناامنی در برخی مناطق و روستاهای این ولایت همچنین وجود دارد، تصریح کرد: با آنهم برخی مسئولان ارشد دولتی و نمایندگان مردم در پارلمان قادر به سفر در اکثر مناطق و شهرستان‌های سمنگان هستند.

این عضو پارلمان با تأکید بر اینکه در جریان روزهای اخیر سفری به شهرستان‌های سمنگان داشته است، گفت: امنیت مراکز شهرستان‌ها به صورت کامل تأمین بوده، اما در روستاها و مناطق دوردست ناامنی وجود دارد.

امنیت ۳ شهرستان مطلوب نیست

خاوری با بیان اینکه در شهرستان «دره صوف بالا» ولایت سمنگان ناامنی با حضور افراد مسلح غیرمسئول همچنین باقی مانده، گفت: این ناامنی‌ها سبب شده تا برخی افراد دیگر نیز سلاح بر داشته و به نام طالبان اقدام به باج‌گیری، آدم‌ربایی و حتی سرقت‌های مسلحانه کنند.

وی با تأکید بر اینکه هیچ شاهراه ولایت سمنگان به دست طالبان و یا سایر گروه‌های تروریستی نیست، گفت: در کنار شهرستان دره صوف بالا، شهرستان «خرم و سارباغ» نیز از وضعیت امنیتی خوبی برخوردار نیست.

این نماینده مردم سمنگان در پارلمان افغانستان با بیان اینکه می‎‌خواست برای بررسی وضعیت زندگی مردم به این شهرستان سفر کند، گفت: به دلیل تهدیدات شدید امنیتی مسئولان امنیتی سمنگان به وی اجازه این کار را ندادند.

برخی مردم به نام طالبان باج‌گیری می‌کنند

وی با اشاره به اظهارات مسئولان امنیتی سمنگان مبنی بر حضور گسترده شبه‌نظامیان طالبان از ولایت بغلان به شهرستان خرم و سارباغ گفت: در این شهرستان طالبان حضور ندارند، بلکه کسانی دیگری به نام طالبان اقدام به باج‌گیری، گروگانگیری و ایجاد ناامنی می‌کنند.

معصومه خاوری در ادامه با تأکید بر اینکه هیچ شبه‌نظامی طالبان و داعش در کل سمنگان حضور ندارد، تصریح کرد: برخی افراد دیگر به نام طالبان اقدام به ایجاد خشونت و گسترش ناامنی می‌کنند.

مناطق آزاد شده چگونه به دست طالبان می‌افتد؟

وی با بیان اینکه اعلام آمار تخمینی طالبان مستقر در سمنگان کار ساده‌ای نیست، گفت: در شهرستان دره صوف پایین پیش از سقوط شهر قندوز حدود ۲۰ شبه‌نظامی حضور داشت، اما زمانیکه طالبان به قندوز حمله کرده و شکست خوردند این آمار به ۲۰۰ نفر افزایش یافت.

این عضو پارلمان افغانستان با تأکید بر اینکه در سالجاری ۲ بار عملیات پاکسازی از سوی مسئولان نیروهای دولتی در شهرستان دره صوف پایین راه‌اندازی شده است، گفت: با آنهم شبه‌نظامیان در این شهرستان مستقر هستند.

وی دلیل ناکامی این عملیات‌ها را نبود نیروی اضافی برای ایجاد پاسگاه‌های پلیس در این شهرستان دانست و گفت: به این ترتیب زمانی که طالبان از یک منطقه شکست می‌خورند، دولت برای آن منطقه پلیس کافی ندارد و این امر سبب سقوط دوباره آن به دست شبه‌نظامیان می‌شود.

اکثر سربازان مشغول محافظت از مقامات هستند

خاوری با بیان اینکه گزارشی از حضور داعش در سمنگان نداریم در مورد وضعیت نیروهای دولتی مستقر در این ولایت تصریح کرد: آمار نیروهای مستقر در سمنگان به هیچ صورت کافی نیست.

وی با اشاره به حضور ۸۰ سرباز پلیس در شهرستان دره‌صوف بالا، گفت: اکثر آنها موظف به تأمین امنیت و محافظت از مسئولان دولتی است و تعدادی کمی آنها برای تأمین امنیت این شهرستان موظف هستند.

این نماینده مردم سمنگان در پارلمان با بیان اینکه در برخی مناطق اگر طالبان حمله کنند، قادر به دفاع از آن منطقه نیستیم، گفت: در برخی روستاهای بزرگ ما حتی ۴ سرباز هم نداریم.

تاکتیک‌های جنگی تغییر کند

وی با تأکید بر اینکه برنامه‌ها و تاکتیک‌های مسئولان نظامی سمنگان باید تغییر کند، تأکید کرد: در صورت که تاکتیک‌های بهتر دفاعی و امنیتی روی دست گرفته شود، طالبان هیچ زمانی قادر به نفوذ در این ولایت نخواهد شد.

خاوری در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به نقطه قوت نیروهای دولتی مستقر در سمنگان، افزود: همکاری مردم با نیروهای دولتی سبب تقویت دولت محلی شده است.

وی خاطر نشان کرد: همکاری مردم با پلیس باید بیشتر از این شود، زیرا با وجود آمار کم نیروهای دولتی و مشکلات موجود در رهبریت جنگ‌ها نیروهای دولتی قادر به تأمین امنیت نیستند.

معصومه خاوری از مسئولان پلیس و امنیت ملی سمنگان خواست تا هماهنگی‌ها بین نیروهای خود را بیشتر کرده و امنیت باید اطلاعات بیشتری در اختیار پلیس قرار دهد.