ترامپ از تلاش‌های مشترک امریکا و ناتو در افغانستان ستایش کرده و گفته که “آنها گام‌های بزرگی برداشته‌اند.”

او با اشاره تلویحی به مذاکرات صلح با طالبان گفت که کشورش در افغانستان تلاش‌های زیادی انجام داده و “اکنون اتفاقات مثبت در این کشور در حال رخ دادن است.”

دبیرکل ناتو در واشنگتن علاوه بر دیدار با دونالد ترامپ، در نشست مشترک کنگره امریکا نیز سخنرانی کرد و درباره شرایط صلح در افغانستان گفت:”وقتی صلح می‌شود که افغانستان از تروریزم بین‌المللی آزاد باشد. صلح پایدار باید بر دستاوردها بنا شود. ناتو زمینه‌های پیشرفت اجتماعی و اقتصادی، آموزش، حقوق بشر و حقوق زنان و دختران را فراهم کرده که این حقوق باید حفظ شود”.

ترامپ به عنوان یک رهبر پوپولیست، کاملا درست می گوید. او همان توصیفی را از جنگ افغانستان ارائه می کند که مردم عادی امریکا و مالیات دهندگان امریکایی و غربی انتظار دارند. جنگی که به تعبیر ترامپ «دقیقا ۱۹ ساله» شده؛ اما در واقع ۱۸ سال طول کشیده، باید برای غرب، ثروت و سرمایه و منابع زیرزمینی رایگان و سلطه بر سرنوشت ملت های مستقل جهان ایجاد می کرد؛ اما به هیچیک از این اهداف نرسیده است. چنین جنگی چگونه می تواند توصیف شود جز آنکه باید به آن «تأسفبار و مضحک» خطاب کرد؟

در این میان اما نکته این است که اختلاف نظر فاحشی میان دیدگاه ترامپ به عنوان رییس جمهور کشوری که رهبری مأموریت ناتو در افغانستان را برعهده دارد و سایر شرکای ایالات متحده نسبت به جنگ افغانستان وجود دارد. برای ترامپ، آنچه اکنون جریان دارد «اتفاقات مثبتی» محسوب می شود که در حال رخ دادن است. منظور او زمینه سازی برای خروج نظامیان امریکایی از باتلاق جنگ افغانستان و صلح با گروه طالبان است؛ صلحی که البته برای مردم و دولت افغانستان، تأسفبار و مضحک است، همانگونه که جنگ افغانستان برای ترامپ، تاسفبار و مضحک است.

ترامپ می خواهد از افغانستان خارج شود و این همان چیزی است که در قالب صلح با طالبان، دنبال می شود؛ اما ناتو نگران آینده این حرکت از یکسو و از دست رفتن پروژه های پیشین خود در افغانستان از جانب دیگر است.

سخنان ینس استولتنبرگ؛ دبیر کل ناتو در کنگره امریکا قابل تأمل بود. او گفت:«…صلح پایدار باید بر دستاوردها بنا شود. ناتو زمینه ‌های پیشرفت اجتماعی و اقتصادی، آموزش، حقوق بشر و حقوق زنان و دختران را فراهم کرده که این حقوق باید حفظ شود.»

او از همان دستاوردهایی سخن می گوید که از نظر ترامپ «تاسفبار و مضحک» است. ترامپ پروای دستاوردهای غرب برای افغانستان را ندارد. مثلا برای او هیچ اهمیتی ندارد که حقوق بشر و حقوق زنان و دختران افغانستان در حکومت طالبان که قرار است در پی صلح امریکا با آن گروه روی کار بیاید، چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد. ترامپ یک رهبر پوپولیست است. نگاه او به نگاه مردم امریکاست؛ همان کسانی که او را به قدرت رسانده اند و او با شعارهای عوامگرایانه اش توانسته است آنها را دلگرم کند.

این نشان می دهد که در زمینه جنگ و صلح افغانستان، اختلاف نظرهایی عمیق و جدی میان امریکا و آن بخش از قدرت هایی وجود دارد که متحد ایالات متحده در مأموریت افغانستان هستند.

بگذریم از اینکه ترامپ حتی نسبت به خود ناتو نیز خوشبین نیست و در جریان کمپاین های انتخاباتی اش این سازمان نظامی را تشکیلاتی منسوخ نامیده بود که کارآمدی اش را از دست داده است. ترامپ همچنین در آستانه ۷۰ سالگی ناتو از اینکه دیگر اعضای آن، حد اقل دو درصد درآمد ناشی از تولید ناخالص ملی خود را به بودجه این سازمان اختصاص نمی دهند، به شدت ابراز نارضایتی کرده و گفته بود که دیگر اعضا هم باید به اندازه امریکا در تأمین مالی ناتو سهم بگیرند.

با توجه به این مسایل، به نظر می رسد نگاه ترامپ به جنگ افغانستان، نوعی نگاه به کارنامه ناتو نیز هست؛ زیرا جنگ افغانستان، نخستین مأموریت خارج از اروپای ناتو بود و برآورد و سنجش دستاوردهای این جنگ، برای آینده حیات استراتژيک این سازمان، بسیار سرنوشت ساز است. وقتی ترامپ چنین نظری نسبت به این جنگ دارد، این به معنای آن است که ناتو فقط سازمانی برای امنیت اروپا است و خارج از این محدوده، کارآیی ندارد.