♦️ مراجعه به رای مردم و حضور تمام اقوام و مذاهب و جریان‌های سیاسی در ساختار نظام است که می‌تواند ثبات سیاسی را به ارمغان آورده و سبب رفاع و امنیت برای مردم شود.

♦️ در این میان اما برخی چهره‌ها مانند حامد کرزی رییس جمهور پیشین کشور تلاش دارند که به جای مراجعه به رای مردم برای ایجاد مشروعیت برای حکومت آینده لویه جرگه را پیشنهاد کنند.

♦️حامد کرزی تاکنون دست کم دو بار به صورت رسمی خواستار برگزاری لویه جرگه شده و تاکید کرده است که باید پیش از به رسمیت شناخته شدن دولت طالبان از سوی کشورها لویه جرگه برگزار شود.

♦️هرچند حامد کرزی از بزرگان صاحب نفوذ کشور است، اما ایده جرگه خواهی او در واقع راهکاری ناقص است که نمی‌تواند ثبات دایمی را برای کشور تامین کند؛ زیرا در گذشته مردم از برگزاری‌های لویه جرگه تصویر خوبی در ذهن ندارند و همین مسئله نیز سبب دلسردی مردم از نظام برخاسته از لویه جرگه می‌شود و ثبات شکل نمی‌گیرد.

♦️از بُعدی دیگر، لویه جرگه در واقع چیزی شبیه کنفرانس بن است که در آن به صورت ناقص نظامی در افغانستان تاسیس شد که نتوانست بیش از ۲۰ سال دوام کند، آن دو دهه نیز به کم مستقیم امریکا و ناتو بود که چند صباحی کرزی و سپس اشرف غنی در چارچوب ارگ حکومت کردند.

♦️لویه جرگه سازوکاری سنتی است که در گذشته برای حل و فصل برخی دشمنی‌های شخصی در میان قبال پشتون برگزار می‌شده و بیشتر چهره «ریش سفید سالارانه» دارد تا یک سازوکار سیاسی شناخته شده و معتبر جهانی مثل انتخابات که بتواند از تمام آحاد اجتماع در کلیت امر نمایندگی کند و سرنوشت یک ملت را تعیین نماید.

♦️در برهه حساب کنونی، درگام نخست مراجعه مستقیم به آرای مردم نیاز است که از بطن آن یک ساختار فراگیر در برگیرنده تمام اقوام، گروه‌ها، پیروان مذاهب مختلف و جریان‌های سیاسی باشد و بتواند به عنوان دایره جمع کنند اقوام مختلف کشور آیینه وحدت ملی و ثبات سیاسی گردد.

♦️هر نوع فرمولی جز ایجاد حکومت فراگیر در افغانستان که مبتنی بر اراده مردم باشد، از همین اکنون محکوم به شکست است و فقط چند صباح دیگر بحران کنونی را کش می‌دهد.

♦️بنا بر این، توقع ملت از بزرگان سیاسی این است که به جای رفتن به سوی راه حل های سنتی ناکام، برای ایجاد نظامی فراگیر که برخاسته از رای مردم باشد، تلاش نمایند؛ چیزی که بتواند آلام نیم قرنه ملت را مرهم بگذارد و ثبات سیاسی را رقم بزند.