دیدبان شفافیت افغانستان می‌گوید نگران مدیریت و نظارت ضعیف دولت و فساد در مصرف بودجه‌های اختصاص یافته به مبارزه با کرونا هستند.

دولت افغانستان قبلا اعلام کرده بود که ده‌ها میلیون دلار برای مبارزه با کرونا اختصاص داده و قرار است با تعدیل در بودجه ملی این کشور، ده‌ها میلیارد افغانی دیگر را نیز به این بخش تخصیص دهد.

سید اکرام افضلی، رییس اجرایی دیدبان شفافیت افغانستان می‌گوید که شفافیت سکتور (بخش) مالی افغانستان و به ویژه بودجه ملی در سطحی نیست که به نیازهای مردم افغانستان، به ویژه در زمان گسترش بحران کرونا پاسخگو باشد.

به گفته او، دولت افغانستان در حال تعدیل بودجه ملی سال مالی ۱۳۹۹ برای مقابله با بیماری کووید ۱۹ است، در حالی که نه با مردم و نه با گروه‌های جامعه مدنی در این مورد مشورتی نکرده و اطلاعاتی تاکنون در مورد این تعدیلات منتشر نشده است.

آقای افضلی گفت: “این مساله شک ما در مورد توانایی و اراده دولت افغانستان برای جلوگیری از ضیاع و سوءاستفاده از بودجه‌های اختصاص یافته برای رسیدگی به شرایط ناشی از پاندمی کرونا را بر می‌انگیزد.”

دیدبان شفافیت افغانستان می‌گوید که این وضعیت زمینه فساد و سوء استفاده را به میان می‌آورد.

همزمان با اعلام این نگرانی، این نهاد نتایج گزارش “ارزیابی بودجه باز” را منتشر کرده که به اساس آن در افغانستان اصلاحات در بخش‌های مختلف ترتیب و اجرا و نظارت از بودجه ملی متوقف شده و حتی در مواردی این کشور عقب‌گرد نیز داشته است.

در نتایج این گزارش آمده که شاخص شفافیت افغانستان فقط یک نمره آن هم بخاطر نشر به موقع گزارش تطبیق بودجه افزایش داشته که به پنجاه از صد نمره رسیده اما در شاخص نظارت که عملکرد پارلمان و اداره عالی تفتیش را ارزیابی می‌کند، نمره افغانستان از ۴۳ به ۳۱ کاهش یافته است.

در گزارش آمده که عدم گزارش دهی پارلمان از چگونگی نظارت از بودجه و عدم استقلال در عملکرد اداره عالی تفتیش دلایل کاهش این نمره بوده است.

در ارزیابی‌های انجام شده نمره مشارکت مردم هیچ پیشرفتی نداشته و همان پانزده از صد باقی مانده است.

دیدبان شفافیت افغانستان می‌گوید که حکومت افغانستان فرصت‌های بسیار کمی برای مشارکت مردم در روند ترتیب، تصویب، اجرا و نظارت از بودجه ملی فراهم ساخته و هیچ مشورت با معنی با مردم صورت نمی‌گیرد.

این سروی هر دو سال انجام می‌شود و با مطرح کردن ۱۴۵ سوال به ارزیابی شفافیت، مشارکت مردم و نظارت از بودجه ملی می‌پردازد که اکنون در ۱۱۷ کشور انجام می‌شود.

دیدبان شفافیت افغانستان می‌گوید کمک کنندگان مالی مانند اتحادیه اروپا در افغانستان، کمک‌های‌شان را مشروط به ارتقای جایگاه افغانستان در این ارزیابی‌ها کرده است.

مجموع بودجه ملی سال ۱۳۹۹ افغانستان ۴۲۸ میلیارد افغانی ( بیش از ۵.۵ میلیارد دلار) است که از این مجموعه ۲۸۹ میلیارد افغانی (بیش از ۳.۷ میلیارد دلار) بودجه عادی و ۱۳۹ میلیارد افغانی ( بیش از ۱.۸ میلیارد دلار) بودجه توسعه‌ای این کشور است.

بودجه عادی افغانستان برای پرداخت حقوق کارمندان و مصارف اداری حکومت و بودجه توسعه‌ای برای اجرای طرح‌های عمرانی هزینه می‌شود.