به مناسبت سی‌ونهمین سالگرد شهادت استاد عبدالقادر توانا و دوازده هزار شهید فراموش‌شده و مظلوم زندان پل‌چرخی

  شهید استاد عبدالقادر توانا فرزند حاجی ملا بابه در سال ۱۳۲۶ هـ . ش در ولسوالی مارمل در سی کیلومتری مزار شریف در خانواده علمی و مذهبی چشم به جهان گشود، در شش‌سالگی وارد مکتب ابتدائیِ ابو عصمت بلخی گردید و بعد از سپری نمودن مؤفقانه دور ة ابتدائی وارد دورة ثانویه مدرسه عالی اسدیه در شهر مزار شریف شد و با شوق و علاقه تمام دورة ثانویه را با موفقیت تمام به پایان رسانید و با شوق و علاقه خاصی که داشت به تحصیل علوم دینی پرداخت. شهید توانا در همین دوره وارد عرصه سیاست شد و به مطالعه نوشته‌های سیاسی، اجتماعی شخصیت‌های انقلابی و مسلمان پرداخت که با تأثیر از ین بینش‌ها با نظام فاسد وقت وایدیولوژی های وارداتی و چپ و افراط‌گرایی قومی برخورد نمود و به مبارزه بر خواست.
وی به بحث و مناظره و انتشار نوشتارهای دینی و ضد مارکسیستی، مایوویستی و لائیک اقدام نمود و در این راستا گام‌های استواری برداشت و به استدلال‌های قوت‌داری پرداخت و خطوه‌ای از این موضع‌گیری مقدس خویش عقب نه نشست و با توانمندی خاصی معتقدات و باورمندی‌های دینی و سیاسی خود را تمثیل می‌نمود. موضع‌گیری‌های عاقلانه و سنجیده شده وی و همفکران شهیدش در عنفوان جوانی و در دوره تعلیمات ثانوی، آدم را به اعجاب درمیاورد که چگونه توانستند چنین موقف گیری های استوار و متین را در برابر سیاست‌های فرعونی حکومت وقت و احزاب چپ که توسط غول‌های جهانی رهبری می‌شدند و پشتوانه‌های کلان اقتصادی و سیاسی داشتند، اتخاذ نمایند و از نهضت نـو پـای اسلامـی یـک حـرکت بزرگی بسازند که دریک جبهه با دونیروی متکی به شرق و غرب مبارزه نمایند و از نهضت اسلامی اعجوبه‌ای بسازند که تارک هردو قدرت شرقی و غربی را بشکنند.

در حقیقت ابراز این توانمندی‌های خارق‌العاده انسان را به یاد مبارزات آزادی‌بخش امام شهید حسن البناء، سید قطب شهید، امام مودودی و دیگران می‌اندازد که توانستند نهضت‌های نو پایی را در برابر نیروهای دین‌ستیز رهبری کنند. این‌همه فداکاری و این‌همه نصرت، مصداق آیه مبارکه ذیل است: «إِن تَنصُرُوا اللَّهَ یَنصُرْکُمْ وَیُثَبِّتْ أَقْدَامَکُمْ» اگر خدا را یارى کنید یاری‌تان مى‏ کند و گام‌هایتان را استوار مى‏ دارد.

استاد توانا، بعد از اخذ دیپلم از مدرسه عالی امام ابی حنیفه وارد دانشکده شرعیات دانشگاه کابل گردید و در سال‌های ۱۳۴۷-۱۳۴۸ هـ ش، به‌عنوان یکی از چهره‌های شاخص مقاومت اسلامی در دانشگاه کابل فعالیت می‌نمود که هسته‌های نخست آن مقاومت توسط تعدادی از دانشجویان مسلمان گذاشته‌شده بـود که استـاد شهید یکی از چهره‌های برجسته در بنیان‌گذاری این نهضت بود. در این مرحله دانشگاه کابل در حقیقت به‌عنوان مرکز ثقل حرکت‌های راست و چپ و ضد دینی، جای بازکرده بود؛ اما جوانان نهضت اسلامی توانمندی خویش را با وصف آنکه بعد از دیگران به فعالیت آغاز کردند، نشان دادند، این‌همه با وصفی بود که دولت وقت در برابر جوانان نهضت با شدت و حدّت برخورد می‌کرد.

شهید توانا بعد از اتمام دوره دانشگاهی به‌عنوان استاد در مدرسه امام ابو حنیفه توظیف گردید .

استاد شهید با درک از اوضاع دردناک آن زمان ،جوانان دانشجو و طلبه مدارس را آماده مبارزه دینی ساخت جهت رهبری و هدایت نسل جوان وحدت میان مدرسه و دانشگاه نقش بارزی را ایفاء نمود.

استاد شهید مربی کامل و الهام‌دهنده حق، مجاهد با اخلاص، دانشمند شجاع، برادر دوست‌داشتنی و دوست مهربان بود و شاگردان خویش را با اسلوب‌های دقیق به مبارزه و جهاد و مناظره با حکمت حسنه، دعوت می‌نمود.

استاد شهید بر مبنای فرموده خداوند (ج) «اعزةً علی الکافرین» در برابر ملحدین و مزدوران، چـون سدِّ آهنینی می‌ایستاد و مبارزه می‌کرد. ولی با مسلمین بنا به دستـور «اذلـه عـلی المؤمنین» بـا تــواضـع و مهربانی رفتار می‌نمود. هیچ‌گاهی ذلت و سر افگندگی مسلمان را قبول نکرده و سر تسلیم فرو نه آورده است. چنانکه داود خان بعد از پیروزی کودتای ۱۳۵۲ به همکاری کمونیست‌ها به دیکتاتوری و اختناق روی آورد و به‌خصوص بر جوانان نهضت اسلامی سخت گرفت و تعدادی از جوانان به جرم فعالیت‌های اسلامی به ده سال حبس محکوم گشتند. استاد شهید از شکنجه زندان خود حکایت می‌کند و می‌گوید: هجده شب ما را از زندان دهمزنگ به وزارت داخله برای تحقیق می‌بردند و دوباره از شدت تحمل شکنجه مارا در حالت اغماء و بی‌هوش و اپس می‌آوردند و از هیچ نوع شکنجه دریغ نمی‌ورزیدند.

شهید توانا بیش از پنج سال «۱۳۵۳ – ۱۳۵۸» تا پیروزی کودتای ننگین ثور در زندان دژخیمی محمد داوود خان به سرمی برد، این زندان بعد از کودتای ثور، به جهنمی برای مسلمانان تبدیل گشت و شکنجه شدت یافت. چون تصفیه جهنمی کمونیست‌ها آغاز یافت و روزانه صدها نفر مسلمان به جوخه اعدام سپرده می‌شدند، ضمن فاجعه المناکی به تاریخ ۸ جوزا ۱۳۵۸ در زندان پلچرخی رخ داد که به اعدام دسته‌جمعی (۱۱۷) تن از رهبران نهضت اسلامی و ۱۲ هزار انسان‌های مبارز و وطن‌دوست منجر گردید که در رأس این فهرست استاد غلام محمد نیازی، انجنیر سیف‌الدین نصرتیار و استاد شهید عبدالقادر توانا و دیگران قرار داشتند قصه اعدام اینان چنان، آزاردهنده و دلخراش و مفصل است که در این سطور نمی‌گنجد و ضرورت به بحث زیاد دارد.

استاد توانای شهید به قافله شهیدان راه آزادی و استقلال کشور پیوست روحش شادباد. «إنالله و إنا الیه راجعون»

قابل‌یادآوری است که درراه مقدس دفاع از دین و وطن بر علاوه استاد سه تن از برادرانش هریک شهید استاد عبدالغفور «موفق»، شهید ثارنوال عبدالعزیز، شهید مدیر محمد قربان و ۳۶ نفر برادرزاده‌ها و خواهرزاده‌های مرحومی نیز به شهادت رسیده‌اند که امروزه نیز داعیه اسلامی در این خانواده جریان دارد.