تاپی که از اختصار نام کشورهای مشترک المنافع (ترکمنستان، افغانستان، پاکستان، هند) گرفته شده است، پروژه‌ای‌ست که طرح آن در سال ۲۰۰۲ میان کشورهای نام‌برده در میان گذاشته شده بود و در همان وقت تصمیم گرفته شد که الی ختم ۲۰۱۷ این پروژه حیاتی به اتمام برسد. اما کار تاپی بنا به مشکلات و چالش‌های امنیتی موجود در افغانستان به درازا کشید. سر انجام تفاهم‌نامه‌ی انتقال گاز ترکمنستان از طریق افغانستان به هند و پاکستان در سال ۲۰۱۰ توسط سران کشورهای متذکره به امضا رسید و اسناد مربوط به قرارداد آن در سال ۲۰۱۲ تکمیل شد.
این پروژه حیاتی که به افغانستان و ترکمنستان در عرصه‌های ترانزیتی و تجارتی کمک فراوان می‌‌کند، در حدود ۱۸۰۰ کیلو متر طول دارد؛ از جمله ۷۳۵ کیلومتر آن در خاک افغانستان می‌‌باشد که از بندر تورغندی وارد ولایت هرات شده و از ولایات، فراه، هلمند و قندهارعبور کرده و از طریق اسپین بولدک به پاکستان وصل خواهد شد.
اجرای این پروژه (تاپی) به همکاری‌های منطقوی کمک خواهد کرد و به فرایند روبه‌رشد جهانی شدن نیز بی‌اثر نیست. تاپی برآمده از یک ضرورت جدی در عرصه همکاری‌های منطقوی است. کشورهای منطقه به اجرای چنین پروژه‌ی ارزان و سودآور نیازمندند. اصل نیاز کشورهای مختلف و حتا با دیدگاه‌ها و منافع متفاوت را بر آن داشته است که در اجرای آن توافق داشته باشند و قرارداد آن را امضا کنند. اجرای این پروژه کشورهای منطقه را کمک خواهد کرد که در عرصه همکاری‌های منطقوی گام‌های بیشتری بردارند و برای تأمین ثبات و امنیت در منطقه تلاش‌های بیشتری نمایند. از این رو، این پروژه مزایای خوبی برای همه کشورهای منطقه دارد و بالتبع برای افغانستان.
اجرای این پروژه حیاتی گذشته از همه مزایای دیگر آن می‌‌تواند روزنه‌های خوبی را برای ثبات دوامدار سیاسی افغانستان در پی همگرایی درونی و همکاری کشورهای ذی‌دخل قضیه بنا به نفع مشترک شان از این پروژه حیاتی بالخصوص پاکستان و هند به‌عنوان یک اصل به همراه داشته باشد، که این امر خود ثبات سیاسی و اقتصادی را برای افغانستان به‌دنبال خواهد داشت. از طرف دیگر حمایت همه جانبه غرب برای اجرا نمودن این پروژه به دلیل جلوگیری ازاجرایی شدن پروژه انتقال گاز ایران (پایپ لاین صلح) به هند و پاکستان چانس قطعی آن‌را برای افغانستان می‌‌دهد تا بتواند از این فرصت پیش آمده به به‌طور درست به نفع خود استفاده نموده و به‌عنوان اولین گام‌ها جهت احیای هویت تاریخی و نقش اساسی‌اش منحیث چهار‌راه اقتصادی منطقه جهت وصل کشور‌های منطقه ایفاء نماید.
هر چند اجرای این پروژه حیاتی برای افغانستان خالی از مشکلات و موانع نخواهد بود، ولی تلاش و جدیت حکومت وحدت ملی در قبال به انجام رساندن آن نوید روشنی برای فردای بهتر افغانستان می‌‌دهد؛ اما تاپی در عین حالی که فرصت خوبی است، چالش‌های نیز هنوز در راه دارد:
فرصت‌ها
۱. بهبود در روابط تجاری و سیاسی کشورهای مشترک المنافع
تاپی پروژه‌ی است که برای شرکای آن منفعت مشترک در پی دارد. از آن‌جایی‌که منفعت مشترک کشورهای طرف قرارداد در این تفاهم‌نامه موجود می‌‌باشد، منافع مشترک باعث می‌شود تا از تنش‌های موجود در میان کشور‌های این پروژه بالخصوص افغانستان و پاکستان کاسته و شرایط را برای همکاری متقابل باز نماید.
به این ترتیب انتظار می‌رود که با اجرایی شدن پروژه تاپی و گره‌زدن منافع کشورهای ذی‌دخل، شرایط در جهت اعتمادسازی بین کشورهای نام‌برده بیشتر گردد و به این ترتیب همکاری در بخش‌های سیاسی و اقتصادی این کشورها نیز افزایش یابد.
۲. ایجاد فرصت‌های شغلی
بنا به برآوردهای انجام شده با اجرای پروژه مذکور برای بیش از ۵۰ هزار کارگر افغان زمینه کاری فراهم خواهد گردید. جذب این تعداد از مردم در این پروژه به ده‌ها هزار نفر کمک می‌‌کند که از درآمد بهتر و پایدارتری برخوردار شوند و در عین حال تأثیر قابل ملاحظه‌ی بر میزان کاهش نرخ بیکاری در افغانستان خواهد گذاشت.
۳. کاهش در کثر بودجه دولت
تنها مجموع عوایدی که دولت افغانستان از بابت حق ترانزیت این پروژه می‌تواند در سال به‌دست بیاورد، مبلغی در حدود ۵۰۰ ملیون دالر پیش‌بینی شده است. از آن‌جایی‌که دولت افغانستان در طول سال‌های گذشته متکی به کمک‌های جامعه بین‌الملل بوده است، با اجرایی شدن این پروژه دولت افغانستان می‌تواند با استفاده از عواید حاصله از این پروژه بخشی از بودجه خود را تمویل نموده و از میزان کسر بودجه خویش بکاهد.
۴. کمک در تامین انرژی گازی
در حال حاضر به‌طور عموم مواد سوختی مورد نیاز افغانستان را مواد وارداتی تشکیل می‌دهند که از کشورهای همسایه و یا منطقه وارد می‌گردد و به قیمت گزاف به مصرف کنندگان انتقال پیدا می‌کند. اجرای پروژه مذکور می‌تواند تاثیر قابل ملاحظه بر میزان قیمت انرژی گازی در افغانستان بمیان بیاورد. بر اساس تفاهم‌نامه‌ی مذکور افغانستان می‌تواند در ده سال اول الی سقف ۵۰۰ میلیون متر مکعب، در ده سال دوم یک میلیارد متر مکعب و در ده سال سوم الی سقف یک و نیم میلیارد متر مکعب گاز به قیمت مناسب از ترکمنستان خریداری نماید.
۵. ایجاد زمینه برای استخراج گاز شمال افغانستان
در جوار مرزهای شمالی و شمال غربی افغانستان وجود میدان‌های نفت و گاز به ارزش مجموعی ۹.۶ تریلیون فوت مکعب به اثبات رسیده است، بنابراین دولت افغانستان می‌‌تواند با سرمایه‌گذاری و اکتشاف این میدان‌ها به استخراج آن‌ها پرداخته و با استفاده از این پایپ لاین مازاد تولیدات گازی خویش را به بازار‌های پاکستان و هند عرضه کند و این امر می‌تواند یک فرصت طلایی برای دولت افغانستان در درازمدت به ارمغان بیاورد.
چالش‌ها
۱. ناامنی
وجود گروه‌های تروریستی به‌عنوان یکی از چالش‌های اصلی فراروی اجرای پروژه تاپی در افغانستان می‌‌باشد. این خط گاز که به‌طول ۷۳۵ کیلومتر از داخل خاک افغانستان عبور می‌کند، باید ولایاتی نسبتاً ناامنی چون فراه، هلمند و قندهار را پشت سر بگذارد. از این رو ناامنی چالش بزرگ در برابر اجرای این پروژه است و این سوال که آیا افغانستان قادر به تأمین امنیت این پایپ لاین خواهد بود یا خیر، سوال جدی است. از این رو برای اجرایی شدن این پروژه دولت افغانستان باید برای تأمین امنیت آن راهکار اساسی و قابل تطبیق بسنجد. ناامنی موجود در افغانستان می‌‌تواند این پروژه‌ی سودآور اقتصادی را با چالش مواجه کند و امکان عملی شدن آن را از بین ببرد.
۲. خط لوله صلح
خط لوله صلح نام پروژه انتقال گاز ایران به هند و پاکستان بود که براساس آن ایران متعهد به انتقال گاز به مدت زمان ۲۵ سال برای هند و پاکستان می‌باشد. هر چند دولت ایران تلاش‌های زیادی برای به اجرا گذاشتن پروژه متذکره انجام داد ولی این تلاش‌ها به‌ثمر نرسید و دیپلماسی انرژی ایران در قبال پروژه متذکره به شکست مواجه گردید. اما اگرحکومت افغانستان نتواند اعتماد کشورهای طرف قرارداد را در قسمت تامین امنیت خط گاز تاپی در حین اجرای پروژه کسب نماید، بیم آن می‌رود که پروژه خط لوله صلح به‌عنوان بدیل دوباره پررنگ‌ترگردد و به جای پروژه تاپی، پروژه خط لوله صلح اجرایی شود.