«غلامعلی حداد عادل» رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی ایران با اشاره به ظهور پدیده سیاسی-اجتماعی-فرهنگی مدرنیته در منطقه گفت: چشم‌های کشورهای منطقه ما و نیز دو کشور افغانستان و ایران به غرب خیره مانده و این غفلت ملت‌های شرقی از یکدیگر را سبب شده است، اکنون فرصتی است تا در این رفتار تجدید نظر صورت بگیرد.

حداد عادل که در نخستین همایش گفتگوی فرهنگی ایران و افغانستان صحبت می‌کرد، افزود: ما و افغانستان زمینه‌های مشترک فراوانی داریم، تاریخ، دین، زبان، ادبیات، فرهنگ و سنت‌ها مشترکات میان این دو ملت هستند.

ایران و افغانستان در گذر تاریخ اشک و لبخندهای مشترکی داشته‌اند

وی گفت: همزبانی این دو ملت نیز سرمایه بزرگی است که کلید کارهای فرهنگی، اقتصادی و سیاسی است؛ زیرا در ارتباطات نیازمند مترجم و آموختن زبان متقابل نیستند که این خود نکته مهمی است.

رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی ایران درباره مشکلات مشترک این دو ملت گفت: گاه هر دو کشور درگیر مشکلات و مصائب یکسانی بوده‌اند و در گذر از تاریخ اشک‌ها و لبخندهایشان به دلیل مشترکی رقم خورده است. افغانستان به دلیل هم مرزی با هندوستان که مستعمره انگلیس بود، همیشه در نگاه این کشور دریچه‌ای برای نگهداشتن مستعمره خود بود. ایران نیز در دوران گذشته از این نگاه استعماری لطمه خورده است؛ پس این دردهای مشترک دو ملت را به سوی ارزش‌های مشترکی رهنمون ساخته است.

رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی ایران در ادامه گفت: دین اسلام همیشه در دو کشور باعث ایجاد رویکردهای مشترک در حوادث بوده است. جنگ‌هایی که این دوملت در این ۴ دهه با آنها دست و پنجه نرم کرده‌اند، نشان‌دهنده رشادت‌ها و فداکاری‌های مردم این دو کشور است.

ایران و افغانستان به هیچ قدرتی اجازه تسلط بر کشورشان نداده‌اند

وی افزود: این برگ زرینی است که هر دو کشور به هیچ قدرتی اجازه تسلط بیگانه بر کشورشان را نداده‌اند و این نشان‌دهنده حس مشترک این دو کشور است که باعث می‌شود قدرت‌های سلطه‌گر تلاش کنند تا مانع اتحاد این دو ملت با یکدیگر شوند.

حداد عادل ادامه داد: بلندگوهای تبلیغاتی استعماری اتفاقات کوچک را بزرگ جلوه می‌کنند و به همکاری‌ها اهمیت نمی‌دهند. هدف آنها بدبین کردن ملت‌ها نسبت به هم است. این بیگانگان با پروژه ایران هراسی سعی در ترساندن همسایگان ما و ایجاد وحشت در آنها را دارند که تمام این کارها به هدف ایجاد تفرقه بین دو ملت بوده است.

آماده‌ایم ۵۵ هزار معادل لغت فارسی را در اختیار دولت افغانستان قرار دهیم

وی با بیان اینکه همیشه آماده‌ایم دستاوردهای خود در زمینه ادبیات فارسی را تقدیم افغانستان کنیم،‌ گفت:‌ فرهنگستان در طول فعالیت خود توانسته است بیش از ۵۵ هزار معادل فارسی را برای لغات خارجی پیدا کند و آماده‌ایم این کلمات را در اختیار دولت افغانستان قرار دهیم تا آموزش زبان فارسی در مدارس این کشور راحت‌تر شود.

همچنین حداد عادل با اشاره به نقش بنیاد سعدی که گسترش زبان فارسی را در خارج از ایران به عهده دارد،‌خاطر نشان کرد: بنیاد سعدی آمادگی کامل دارد تا در زمینه گسترش فارسی در افغانستان همکاری کند.

وی در ادامه به بنیاد دایره المعارف اسلامی اشاره کرد و گفت: این دائره المعارف به جهان اسلام تعلق دارد و با همکاری افغانستان می توان موارد و موضوعات مربوط به دانشمندان، علما و شخصیت‌های تاریخی و تاریخ افغانستان در آن گنجانده شود.

رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی در پایان سخنانش گفت: افغانستان در خشکی محصور است و به دریای آزاد راه ندارد، اما به ایران راه دارد که خود دریای بزرگی است و می‌تواند راه افغانستان را به هر دریای آزاد دیگری باز کند.