♦️توفان ریزگردها که از چند روز به این سو در هلمند و نیمروز و قندهار و حتا زابل و غزنی نفس کشیدن را برای مردم دشوار ساخته، در واقع بذری است که خود پاشیده‌ایم و امروز تاوان آن را نیز می‌پردازیم.

♦️این بذر همان لج بازی بر سر حقابه هامون از رود هلمند است که در چند دهه اخیر همواره کوتاهی صورت گرفته و امروز با خشکیدن هامون و بیابانی شدن منطقه، گرده و خاک آن به چشم مردم افغانستان می‌رود و به سر و روی شان گردی از غم و بربادی و ویرانی و تباهی می‌نشیند.

♦️متاسفانه در افغانستان این پندار حکمفرماست که از آب هلمند ایران مجانی استفاده می‌کند و چون سرچشمه آب در افغانستان است پس حق داریم آن را قطع کنیم، در حالی که حقابه هامون به عنوان یک ایکوسیستم پر اهمیت در منطقه برای تمام کشورهای پیرامونی مفید و ضروری است و نباید در تامین آن کوتاهی صورت بگیرد؛ زیرا با خشکیدن هامون در واقع پروسه بیابان زایی به شدت گسترش یافته و زمین‌های زراعتی مبدل به بیابان‌های خشک و بی آب و علف می‌شود.

♦️خشکیدن هامون در چندین بعدی به افغانستان آسیب می‌زند. زمین را مبدل به بیابان می‌کند، وقتی زمین بیابانی شد میزان بارندگی کاهش می‌یابد، وقتی بارندگی کاهش یافت زراعت انجام نمی‌شود، وقتی زراعت انجام نشد پروسه بیابان شدن زمین شدت می‌گیرد، تشدید این پروسه دوباره بارندگی را کاهش می‌دهد و کاهش بارندگی هم زراعت را مختل می‌کند و این چرخه نا منتها ادامه می‌یابد و تکرار می‌شود تا ساکنان منطقه را وادار به کوچ اجباری کند.

♦️موضوع مهم دیگر این است که در افغانستان مسایل طبیعی را نیز تابع مسایل سیاسی می‌دانند و فکر می‌کنند که با تثبیت مرزهای سیاسی تمام مسایل ختم شده و دیگر کشورها می‌توانند جدا از هم باشند و مسایل طبیعی نیز باید در چارچوب همان جغرافیای سیاسی شکل بگیرد، این اشتباه را متاسفانه دولت اشرف غنی فراری تجدید حیات کرد و سبب شد که امروز گرد و خاک یک بخش بزرگ کشور را تهدید کند.

♦️بنا بر این، حقابه ایران از رود هلمند در واقع همان مقدار آبی است که برای احیای طبیعت و جلوگیری از پروسه بیابانی شدن منطقه از ضروریات اشد بوده و هرگونه کوتاهی در آن در واقع ۳۰ درصد خاک افغانستان را از رده کشاورزی و تولید و اقتصاد خارج می‌کند و دیگر احتمالاً طعم انار قندهار و تربوز هلمند و سیب غزنی را نخواهیم چشید. پس با لجبازی بر سر آب نباید تیشه به ریشه خود بزنیم؛ زیرا سلامت افغانستان در گروه سلامت کل منطقه است.